Nepal’deki Protestolar ve Artan Şiddet Dalgası Sebepleriyle Gelişen Olaylar

Nepal’de 19 kişinin yaşamını yitirdiği protestoların etkisi halen devam ederken, hükümetin Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ve birkaç bakanın istifasına rağmen gösteriler şiddetli biçimde sürüyor. Ordu tarafından yapılan açıklamada, gece saatlerinde askerlerin müdahale edebileceği duyurularıyla birlikte, başkent Katmandu’da sokağa çıkma yasağı devam ediyor. Güvenlik güçleri, kapsamlı devriye görevi yaparken, 27 şüphelinin “yağmacılık” suçlamasıyla gözaltına alındığı bilgisi paylaşıldı.

Birçok medya kuruluşunun haberlerine göre, ABD merkezli X platformunda yapılan paylaşımda, yerel medya organı Kantipur’un binasına saldırı düzenlendiği ve tüm sunucularının devre dışı bırakıldığı belirtildi. Ayrıca, Nawalparasi Batı Bölgesi’ndeki cezaevinden 500’den fazla mahkumun kaçtığı, mahkumların cezaevine saldırıp yangın çıkardıkları bildirildi. Bu gelişmeler, ülkedeki karmaşık ve hızlı bir şekilde gelişen protesto ortamını gözler önüne seriyor.

BM’den Nepal’e Duyarlılık ve Çözüm Çağrısı

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Nepal’deki gelişmeleri yakından takip ettiklerini ve duruma ilişkin endişelerini dile getirdi. Guterres, protestolarda yaşanan can kayıplı olaylardan dolayı büyük üzgünlük duyduğunu belirterek, “Hızlı ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmeli, gerginliği dindirmek ve yapıcı diyalog ortamı sağlamak adına net adımlar atılmalı.” şeklinde çağrıda bulundu. Ayrıca, Nepal yetkililerinin insan haklarına uygun davranması ve olayların barışçıl bir şekilde çözülmesi gerektiğe vurgu yaptı.

Nepal’de Protestoların Temeli ve Gelişimi

Nepal’de, 4 Eylül itibarıyla Facebook, Instagram, WhatsApp ve diğer sosyal medya platformlarına erişim engellendi. Bu karar, Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı’na yapılan başvurulara yanıt olarak alınmıştı. Platformların engellenmesinin ardından, çoğunluğu gençlerden oluşan göstericiler, yolsuzluk ve sosyal medya yasağı gibi konulara tepki göstermek amacıyla parlamentosarına yürüyüşler düzenledi. Polis ise göstericilere zaman zaman tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mühimmat kullanarak müdahalede bulundu. Çıkan olaylarda 19 kişi hayatını kaybetmiş, 400’den fazla kişinin ise yaralanmış olduğu rapor edildi.

Hükümet, bu gelişmeler üzerine sosyal medya yasağını kaldırma sözü verdi ve İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ile Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav görevlerinden istifa etti. Ancak, gösterilerin şiddeti devam etti ve birçok siyasi figür ile bakanın evleri saldırıya uğradı. Nepal Kongre Partisi’nin merkezi, yüksek mahkeme binası ve Başbakan Kibad Prasad Sharma Oli’nin iki konutu ateşe verildi. Bu olaylar, ülke genelinde güvensizlik ve kaos ortamını artırdı.

Siyasi ve Güvenlik Durumu

Giderek artan olaylar nedeniyle, Nepal ordusu bakanların konutlarını helikopterle tahliye etmeye başladı. Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamayla, Başbakan Oli’nin de protestolar ve hükümetin tepkileri nedeniyle istifa ettiği duyuruldu. Ayrıca, ülkenin batısındaki Lumbini bölgesindeki Gautam Buddha Uluslararası Havalimanı’nda yaklaşık 1000 gösterici, devlet kurumlarına ait araçları ateşe verdi ve havaalanlarının kısa süreliğine kapatılması kararlaştırıldı. Doğudaki Madhesh bölgesinde ise 572 mahkum firar etti ve bu nedenle bölge güvenlik tedbirleri kapsamında sokağa çıkma yasağı ilan edildi.