Kahvenin Sağlık Üzerindeki Etkileri: Uzman Görüşleri ve Güncel Araştırmalar

Prof. Dr. Tim Spector, uzun ömür ve sağlıklı yaşam konusunda sıklıkla konuşulan önemli isimlerden biridir. Londra’nın saygın kurumlarından King’s College London’da genetik epidemiyolojisi alanında dersler veren Spector, aynı zamanda saygın bir bilim insanı ve çok satanlar listesine giren kitapların yazarıdır. Kişiselleştirilmiş tıp ve bağırsak mikrobiyomu üzerine odaklanan bilim insanı, aynı zamanda dünyanın en büyük vatandaş bilimi sağlık projelerinden biri olan Covid Semptomları Araştırması ve ZOE isimli beslenme uygulamasının arkasındaki isimlerdendir.

Geçtiğimiz günlerde, gazetemize özel kaleme aldığı yazısında, bağırsak sağlığına katkı sağlayan önemli bir alışkanlıktan bahsetti: Günde 3-4 fincan kahve tüketmek. Başlangıçta çok fazla kahve içmekten kaçındığını, genellikle güne çayla başladığını açıklayan Spector, 1980’lerde kahvenin kalp sağlığı açısından riskli olabileceği düşüncesiyle bu alışkanlığı terk ettiğini belirtti.

Kahvenin Tarihsel Yanılgıları ve Güncel Bilim

Spector, zaman içinde hem kendi hem de araştırmacıların büyük bir yanılgıya düştüğünü anlatıyor. “İlk araştırmalarımda kahvenin özellikle pankreas kanseriyle ilişkili olabileceği önyargısı vardı. Ancak yeni çalışmalar, kahvenin genel sağlık ve kalp sağlığı açısından faydalı olabileceğini gösteriyor. Bu da tıbbın bazen nasıl yanılabildiğine güzel bir örnek teşkil ediyor,” diyor.

Ilerleyen yıllarda bağırsak sağlığına odaklandıkça, kahvenin başka faydalarını keşfettiğini vurgulayan Spector, “Kahve muhtemelen en sağlıklı içecekler arasında yer alıyor. İkinci ve üçüncü sırada matcha ve yeşil çay geliyor. Bu nedenle, kahve içmeye devam edin,” diyerek önemli noktayı özetliyor.

Kahvenin Sağlık Üzerindeki Etkileri

KALP SAĞLIĞI

Yapılan araştırmalar, kahve içenlerin kalp hastalığı riskinin, içmeyenlere kıyasla %15 daha düşük olduğunu gösteriyor. Tansiyonu yükselttiği yönündeki şehir efsaneleri ise, araştırmalarla çelişiyor ve kahvenin aslında tansiyonu dengelediğine işaret ediyor. Bunun birkaç nedeni bulunuyor; özellikle kahvede bulunan yaklaşık 100 civarında maddenin sağlık üzerindeki etkileri, kafeinli ve kafeinsiz kahvede de gözlemleniyor.

Polifenoller adlı antioksidanlar, kahvede yüksek seviyelerde bulunuyor ve inflamasyona karşı vücudu koruyarak kalp sağlığını destekliyor.

BAĞIRSAK SAĞLIĞI

Kahve, bağırsaklara birçok fayda sağlıyor. Bir fincan filtre kahve yaklaşık 1,5 gram lif içerir ve bu lif, bağırsak mikroplarını besleyen suda çözünmüş lif formundadır. Günlük 30 gram lif ihtiyacını karşılama konusunda oldukça etkili olan kahve, yaklaşık bir mandalina ile eşdeğer bir lif kaynağı sunar.

Bağırsak mikrobiyomu üzerinde yapılan çalışmalar, kahve içenlerin bağırsaklarının daha çeşitli ve sağlıklı olduğunu gösteriyor. Süt eklenmesi ise, bağırsak mikrobiyomunu olumsuz etkileyebilir; çünkü süt, polifenollerin etkisini azaltır. Ayrıca, kahvede bulunan çözünebilir lifler ve fermente özellikler, bağırsak sağlığına katkı sağlar. Kahvede bulunan bakteriyel lifler, bağırsakta çeşitli faydalı bakterilerin sayısını artırarak, faydalı kimyasalların üretimini teşvik eder.

BEYİN SAĞLIĞI

Kahvenin beynin fonksiyonları üzerindeki olumlu etkileri oldukça dikkat çekicidir. Kısa vadede, konsantrasyonun artması, ruh halinin yükselmesi ve enerji seviyelerinin iyileşmesi gibi faydalar görülür. Bunların ardında yatan temel etkenler arasında, kahvedeki uyarıcı madde olan kafein ve kalp-damar sağlığını destekleyen etkiler yer alır.

Bunun yanı sıra, kahve içmek sosyal bir etkinlik olup, kişiler arası etkileşim ve bu sayede bilişsel fonksiyonların korunması açısından da değerlidir. Uzun vadeli çalışmalar, düzenli kahve tüketiminin demans riskini azalttığını ortaya koyuyor.

KANSER RİSKİNİN AZALMASI

Araştırmalar, kahve tüketen kişilerde karaciğer ve meme kanseri gibi bazı kanser türlerinin daha düşük oranda görüldüğünü gösteriyor. Bu caydırıcı etki, kahvede bulunan cafestol ve kahweol adlı doğal maddelerden kaynaklanıyor olabilir. Günde 2-4 fincan kahve içmenin, bu koruyucu etkiyi en üst düzeye çıkardığı gözlemleniyor. Hatta, sadece 1 fincan da sağlık açısından önemli faydalar sağlar.

Spector, kendi kahve rutinini şöyle anlatıyor: “Günde genellikle 3 veya 4 fincan kahve içerim. Sabah bir veya iki fincan, öğle öncesinde bir fincan ve öğle yemeğinde de yine bir fincan alırım. Uykumu etkilememek adına saat 14:00’den sonra kahve içmem.” Ayrıca, kahveyi nerede ve nasıl içtiğiyle ilgili tercihlerini de dile getiriyor.

İngiltere’den İspanya’ya ya da İtalya’ya gittiğinde, kahvenin kendine özgü kalitesinden dolayı genellikle bir kafeye gidip orada kahvesini yudumlamayı tercih ediyor. Ayrıca, zaman zaman elinde bir kahve makinesiyle, daha kolay ve hızlı çözümler de kullanıyor. Öğle yemeğinde buzlu espresso içmek ise, onun favori seçimleri arasında yer alıyor. Spector, kahveyin sağlıklı bir öğün parçası olmasını öneriyor ve genellikle süt eklemiyor; ancak, kalitesiz kahvede acılığı gidermek adına bazı zamanlar flat white veya macchiato tercih ettiğini belirtiyor.

Sağlık açısından, inek sütü yerine yulaf sütünü daha çok tercih eden Spector, kişisel alışkanlıkların ve tercihlerinin önemli olduğunu vurguluyor. Son olarak, sözlerini şöyle tamamlıyor: “Vücudunuzu dinleyin ve sağlığınıza faydalı olacağını düşündüğünüz şekilde kahve içmeye devam edin.”