Prof. Dr. Tim Spector: Kahvenin Sağlık Üzerindeki Şaşırtıcı Faydaları ve Kendi Deneyimleri

Prof. Dr. Tim Spector, uzun yaşam ve sağlıklı yaşam arayışında olanlar tarafından yakından tanınan tanınmış bir araştırmacıdır. King’s College London’da genetik epidemiyoloji üzerine dersler verirken, aynı zamanda çeşitli ödüller kazanmış bir bilim insanı ve çok satanların yazarıdır. Kişiselleştirilmiş tıp ve bağırsak mikrobiyomu alanlarındaki çalışmalarının yanı sıra, en büyük vatandaş bilimi sağlık projelerinden biri olan Covid Semptomları Araştırması ve ZOE adlı kişiselleştirilmiş beslenme uygulaması onun çalışmalarını öne çıkarır.

Geçtiğimiz günlerde The Telegraph için kaleme aldığı yazıda, bağırsak sağlığına ilişkin günlük yaşamında uyguladığı önemli bir kuraldan bahsetti: Günde 3-4 fincan kahve içmek. Başlangıçta, güne ilk olarak çayla başlamayı tercih ettiğini ve kahveden uzak durmasının sebebini 80’lerdeki tıp araştırmalarına bağlıyordu. O dönemlerde kahvenin kalp sağlığına zarar verdiğine inanılırdı ve bu nedenle kahveden kaçınıyordu. Ancak, zamanla yapılan yeni araştırmaların yanlış olduğunu anladı; kahvenin hem genel sağlık hem de kalp sağlığı açısından önemli faydaları olduğunu keşfetti.

Spector, bağırsak sağlığı ve kahve arasındaki bağlantıya da değinerek, kahvenin bağırsak mikrobiomunu olumlu etkilediğine dikkat çekti. Günde birkaç fincan kahvenin bağırsakta yaşayan faydalı bakterilerin çoğalmasına katkıda bulunduğunu ve bağırsaklardaki mikroorganizmaların çeşitliliğini artırdığını söyledi. Aynı zamanda, kahvede bulunan çözünebilir liflerin bağırsak sağlığına büyük katkı sağladığını, bağırsak mikroplarını beslediğini ve sağlıklı kimyasallar üretimini teşvik ettiğini belirtti.

Kahvenin Sağlığa Katkıları

• Kalp Sağlığı: Yapılan araştırmalar kahve tüketenlerde, içmeyenlere kıyasla %15 daha düşük kalp hastalığı riski olduğunu gösteriyor. Bu, kahve içmenin tansiyonu yükseltmediği ve hatta koruyucu etkilerinin olabileceği anlamına geliyor. Özellikle kahvede bulunan yüksek polifenol seviyeleri, inflamasyonu ve oksidatif stresi azaltarak kalbi koruyabilir.
• Bağırsak Sağlığı: Kahve, yaklaşık 1,5 gram lif içerir ve bu lifler, bağırsak mikroorganizmalarını besleyerek sağlığı destekler. Sütlü kahvede bulunan polifenol oranının, sade kahveye kıyasla daha düşük olması nedeniyle, sade kahvenin bağırsak sağlığı açısından daha faydalı olduğu anlaşılır. Ayrıca, kahvede bulunan bakteriler ve fermente özellikleri sayesinde bağırsaklara birçok fayda sağlar.
• Beyin Sağlığı: Kahve, kısa vadede konsantrasyonu, ruh halini ve enerji seviyelerini artırır. Kafeinin uyarıcı etkisi özellikle, beynin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunur. Aynı zamanda, kahve içmek sosyal bir etkinlik olduğu için, bilişsel fonksiyonlar ve ruh hali üzerinde olumlu etkiler yaratır. Uzun vadeli etkileri ise, demans ve zihinsel sağlığın korunmasında önemli rol oynayabilir.
• Kanser Riskinin Azalması: Karaciğer ve meme kanseri gibi bazı kanser türlerinin, kahve tüketenlerde daha az görüldüğü gözlemlenmiştir. Bu etkiler, kahvede bulunan cafestol ve kahweol gibi maddelerden kaynaklanıyor olabilir. Günlük 2-4 fincan kahve tüketmenin, bu riskleri azaltmak için ideal olduğu düşünülmektedir.

Prof. Spector, kendi kahve alışkanlıkları hakkında da şunları paylaştı: “Günde genellikle 3 veya 4 fincan içiyorum. Sabah ilk olarak bir veya iki fincan, ardından öğle yemeğinde buzlu espresso tercih ediyorum. Uykumu etkilememesi için saat 14:00’ten sonra kahve içmiyorum.” Kendisi, kahvenin hazırlanma şeklini ve içme alışkanlıklarını da kişisel tercihlere göre ayarlamaktadır. Londra’daki evinde, zamanına ve istediği lezzete göre farklı yöntemlerle kahve yapmayı tercih eder. Bazen hızlı kapsüllü makine, bazen ise daha detaylı hazırlıklar yapar. Öğle yemeğinde ise genellikle buzlu espresso içip, bunu sağlıklı bir öğünün parçası olarak görür. Süt tercihi ise, genellikle inek sütüdür; ancak, çevre bilinci ve sağlık adına yulaf sütünü tercih etmektedir.

Son olarak, Prof. Spector, sağlıklı kahve tüketmenin kişisel bir tercih olduğunu vurguluyor: “Vücudunuzu dinleyin ve sağlığınıza faydalı olacağına inanıyorsanız, istediğiniz şekilde içmeyi sürdürün.”