Harran’da baklava dilimi desenli tarihi ekmek kalıbı bulundu

Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, Kültür ve Turizm Bakanlığının destekleriyle yürütülen “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında gerçekleştirilen kazı çalışmalarını detaylandırdı. Bu çalışmalar, ören yerinde devam etmekte ve bölgenin tarihî önemini aydınlatmayı amaçlamaktadır.

Önal, yaptıkları kazıların Harran’ın yalnızca bölgesel değil, dünya çapında bir bilim, eğitim ve yerleşim merkezi olduğunu ortaya koyduğunu belirtti. Yaklaşık 800 yıl önceki Moğol istilası sırasında tarihi yapının tahrip olduğunu anlatan Önal, bölgede yapılan kazılar sayesinde birçok yeni eseri gün yüzüne çıkardıklarını ifade etti.

Harran Ulu Camisi ve Yakınındaki Kalıntılar

Önal, Harran Ulu Camisi’nin kuzeyinde bulunan kalıntıların, bölgenin tarihini anlamamıza katkı sağlayacağını vurguladı. Bu alanlarda karşılaştıkları buluntuların bilimsel çalışmaların ardından ziyaretçilere sunulacağını belirtti. Ayrıca, antik kaynaklar bölgedeki 5 medreseden bahsetmektedir ve kazı çalışmalarının ilk medrese alanında büyük ilerleme kaydettiğini ekledi.

Medrese Kazılarında Ekmek Kalıbı Buluntuları

Prof. Dr. Önal, tarih boyunca ekmeğin insan yaşamındaki önemine dikkat çekerek, özellikle günümüzde de kullanılan kalıpların tarihsel kökenine işaret etti. Harran Medresesi’nde gerçekleştirilen kazılarda, klasik mimarinin bir parçası olan tonozlu odalarda buldukları ekmek kalıplarını tanıttı. Yaklaşık 40 santimetre çapındaki bu kalıbın, sağlam ve özgün yapısıyla büyük önem taşıdığını belirtti.

Bu kalıbın, dönemin sanat anlayışını ve üretim biçimini yansıttığını söyleyen Önal, kalıbın üzerinde baklava dilimi şeklinde süslemelerin olduğunu ve bunun ekmeğin biçimlendirilmesi amacıyla kullanıldığını açıkladı. Kalıbın, hem ekmek pişirmede kullanılan geleneksel yöntemleri hem de bölgedeki kültürel yansımaları gösterdiğini vurguladı.

Kalıntının Tarihsel ve Kültürel Önemi

Önal, kalıbın sadece bir pişirme aracı değil, aynı zamanda dönemin sanat anlayışını ve üretim kültürünü yansıtan önemli bir eser olduğunu belirterek,:

• Süslemenin o dönem yapan ustaların sanat anlayışını ortaya koyduğunu,
• İmza ve kimlik unsurlarını barındırdığını,
• Matematik, astronomi ve felsefe gibi disiplinlerin eğitim aldığı medreselerin kültürel önemine dikkat çektiğini

ifade etti. Ayrıca, bu tür kalıpların günümüzde de ekmekçilik ve pastacılıkta yaygın olarak kullanılmaya devam ettiğini sözlerine ekledi.