İsviçre ile ABD arasında ‘F-35’ krizi: Alternatif uçaklara yönelecekler

Hükümet, ABD’den F-35 savaş uçağı alımına ilişkin resmi açıklamada bulundu. Federal Konsey, savaş uçağı tedarikinde atılacak yeni adımları belirlemekte ve bu süreçte çeşitli seçenekleri detaylıca inceleyeceklerini duyurdu. Yaz dönemi boyunca ABD ile gerçekleştirilen görüşmeler, Washington’un tutumundan sapma konusunda net bir duruş sergilediğini gösterdi.

İsviçre, F-35A tipi savaş uçağı için belirli bir fiyat ortaya koymakta güçlük çekmeye devam ediyor. Bu nedenle, Federal Konsey, Kasım ayı sonunda DDPS’ye çeşitli alternatifleri derinlemesine değerlendirmeleri talimatını verdi. Ayrıca, yeni F-35A savaş uçağının tedariki ile ilgili müzakerelerin yoğunluğu, ABD’nin üst düzey temsilcileriyle yapılan telefon görüşmelerinde de görülüyor. Bu görüşmelerde fiyat konusunun önemli bir gündem maddesi olduğu ve taraflar arasında tartışıldığı belirtildi.

İsviçre ve ABD Arasındaki Anlaşma

19 Eylül 2022’de İsviçre ile ABD arasında, 36 adet F-35A uçağını temin etmek üzere yaklaşık 7,4 milyar dolar tutarında bir anlaşma imzalanmıştı. Ancak, haziran ayı sonunda, tedarik sürecine ilişkin ek maliyetler olan 650 milyon ile 1,3 milyar İsviçre Frangı arasında değişen tutarların ortaya çıkması, fiyat tartışmalarını alevlendirdi. Bu gelişmeler ışığında, ABD’deki enflasyon, küresel piyasalardaki emtia fiyatlarındaki değişimler ve ABD’nin uyguladığı tarifeler sebebiyle fiyatların artabileceği öngörülmekte.

Federal Konsey, F-35A’nın tedarikinde kararlılığını koruyor. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Amaç, diğer savaş uçaklarına kıyasla önemli bir teknolojik avantaj sağlayan ve şu anda Avrupa genelinde yaygın olarak kullanılan F-35A’yı edinerek İsviçre’yi havadan gelebilecek tehditlere karşı korumaktır.”

Gelecek Planlar ve Süreç

İsviçre Savunma Bakanlığı, Kasım ayı sonunda Federal Konsey’e, sonraki adımlar için öneriler sunacak. Bu süreçte, sürdürülebilir ve maliyet etkin bir çözüm aranıyor.

ABD ve İsviçre Arasındaki F-35 Tartışmaları

ABD, karşılıklılık ilkesi çerçevesinde gümrük tarifelerini değiştirmiş ve İsviçre’ye %39 oranında tarife uygulama kararı almıştı. İsviçre Halk Partisi Milletvekili Jean-Luc Addor, sözleşmedeki fiyat artışlarını eleştirerek, bu anlaşmanın adil olup olmadığını sorgulamıştı. Ayrıca, ABD’nin anlaşmadaki sabit fiyatı artırma girişimi tartışmalara neden olurken, hükümet kaynaklarına göre, bu artışın yaklaşık 1,7 milyar dolar civarında olabileceği öngörülüyor.

İsviçre Savunma Bakanlığı ise, anlaşmadaki sabit fiyatı korumanın önemine vurgu yapmış, ancak anlaşmanın hukuki yola başvurularak çözülememesi halinde, iptal seçeneklerini değerlendirmekte olduğu açıklanmıştı.