Batı’da Filistin çatlağı… ‘Filistin devleti ödül değil haktır’

Birçok ülkeden üst düzey diplomat ve hükümet yetkilileri, İsrail-Filistin çatışmasına kalıcı bir çözüm bulmak amacıyla New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi’nde düzenlenen önemli konferansta bir araya geldi. Pazartesi günü başlayan ve bugün sona erecek olan bu toplantı, iki devletli çözüm önerisini temel alarak bölgedeki barış sürecini yeniden şekillendirmeyi hedefliyor. Ancak, konferansın başlamasıyla birlikte ABD ve Fransa arasındaki diplomatik gerilimler de gün yüzüne çıktı. Geçtiğimiz hafta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un BM Genel Kurulu’nda Filistin’i resmen tanıyacaklarını açıklaması, özellikle ABD ve İsrail tarafından sert tepkiyle karşılandı. Şu an itibarıyla yaklaşık 145 ülke, Filistin’i bağımsız devlet olarak tanımakta ve bu durum bölge politikalarında önemli bir dönüşüm yaratmaya devam ediyor.

Konferans, özellikle iki devletli çözümün hayata geçirilmesi ve Filistin halkının haklarının korunması adına büyük bir önem taşıyor. Toplantının eş başkanlığını üstlenen Fransa ve Suudi Arabistan’ın dışişleri bakanları, Jean Noel Barrot ve Faysal bin Ferhan, ile BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in yaptığı açılış konuşmaları, bölgedeki mevcut duruma ve çözüm yollarına ilişkin görüşleri net bir şekilde ortaya koydu. Suudi Arabistan Bakanı bin Ferhan, “Filistin Devleti kurulmadan, ülkesinin İsrail ile normal diplomatik ilişkiler kurmayacağını” açıkça ifade etti. Bu açıklama, bölgedeki diplomatik gerginliği ve iki taraf arasındaki kırılgan dengeyi ortaya koyuyor. Fransız Bakan Barrot ise, Fransa’nın Filistin’i tanıma kararının diğer Batılı ülkelerde de benzer adımların atılmasını teşvik edebileceğini belirtti. BM Genel Sekreteri Guterres ise, “Filistinliler için devlet kurma hakkı, bir lütuf değil, temel bir haktır. Bu hakkın inkar edilmesi, dünyadaki aşırılık yanlılarına yeni fırsatlar sunmak anlamına gelir” diyerek, uluslararası toplumun bu konudaki sorumluluğunu vurguladı.

İngiltere’nin Yaklaşımı ve Bölgesel Destek

Öte yandan, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, yaptığı açıklamada, İsrail’in belirli koşulları yerine getirmesi halinde, ülkesinin Eylül ayında Filistin devletini resmen tanıyacağını duyurdu. Starmer, “İsrail hükümeti Gazze’deki korkunç durumu sona erdirmek için ateşkesi kabul eder ve iki devletli çözüm yönünde ciddi adımlar atarsa, İngiltere de BM Genel Kurulu’nda bu kararı destekleyecek” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, İngiltere’nin bölgedeki tutumunu ve uluslararası barış çabalarına olan desteğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Ayrıca, bölgedeki gelişmeleri yakından takip eden bölge aktörleri ve uluslararası toplum, çözüm sürecinin hızlandırılması için çaba sarf ediyor.

Türkiye’den Filistin’e Çağrı ve Uluslararası Destek

Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, bölgedeki son gelişmeler ve insani durumlar hakkında yaptığı değerlendirmede, Fransa’nın Filistin’i tanıma yönündeki adımını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Yılmaz, “Başka ülkelerin de kısa süre içinde bu adımı takip edeceğine inanıyoruz” diyerek, uluslararası toplumun ortak hareket etmesinin önemine vurgu yaptı. Ayrıca, “Filistin devletinin önündeki en büyük engel devam eden işgal ve yerleşim faaliyetleridir. Filistin halkının özgür ve bağımsız bir devlet olarak tanınması, bölgedeki istikrar ve barışın temel taşıdır” ifadelerini kullandı. Yılmaz, Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te yaşanan acil insani durumlara dikkat çekerek, “Filistin ulusu olmadan, gerçek anlamda bir Filistin devleti tasavvur edilemez. İki devletli çözümün hayata geçirilmesi, Filistin devletinin uluslararası toplum tarafından resmen tanınması ve BM’ye tam üye olarak kabul edilmesi en öncelikli hedeflerimiz arasında yer alıyor” şeklinde konuştu. Not: Toplantıya 193 BM üye ülkesinin tamamı davet edilmesine rağmen, ABD ve İsrail bu toplantıya katılmama kararı aldı ve boykot etti.