Hatunsaray Mahallesi’nde Lystra Antik Kenti’nde İzler Gün Yüzüne Çıkmaya Devam Ediyor

Meram ilçesinde bulunan ve Roma döneminden kalan değerli arkeolojik kalıntılar, özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında sürdürülen kazı çalışmalarıyla gün ışığına çıkmaya devam ediyor. Konya Büyükşehir Belediyesi ve Meram Belediyesi’nin katkılarıyla yürütülen kazıların odak noktalarından biri olan Lystra Antik Kenti’nde, ilk defa olarak kilise yapısının yeni bölümleri ortaya çıkarıldı.

Necmettin Erbakan Üniversitesi’nden Doç. Dr. İlker Mete Mimiroğlu başkanlığındaki ekibin gerçekleştirdiği kazılarda, kentte önceden tespit edilen ve ‘Piskoposluk Kilisesi’ olarak bilinen büyük yapı detaylandırıldı. Geçen yıl yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkarılan yapı, kentin dini ve tipsel yapısını anlamamızda önemli ipuçları sunuyor. Yapının ilk dönemlerde oldukça zengin bir bazilika olduğu ve iç kısmındaki mozaik detaylarla dikkat çektiği, Milattan önce 6’ncı yüzyılına tarihlendirilen bu yapının, 8’inci yüzyıla kadar aktif olarak kullanıldığı anlaşılmıştır.

Yapının, İslam fetihleri sırasında tahrip olduğu ve yangın geçirdiği düşünülüyor. Elde edilen bulgular arasında yangının şiddetine dair yaklaşık deneysel çalışmalar sürerken, alanın yeni keşfedilen bölümleri de sıklıkla sürprizler sunuyor. Ayrıca, yapının ikinci evresinde yeniden tamir edilerek daha küçük bir şapel şeklinde kullanıldığı ve burada antik kentte bulunan beş kardeşin babaları adına dikildiği düşünülen Roma ’Steli’nin, ters yüz edilerek altar olarak kullanıldığı tespit edildi.

Hikâyede ilginç olan bir diğer yön ise, kazılar sırasında çıkan yaklaşık 40 mezarda, birçoğu Selçuklu dönemine ait olmak üzere, turkuaz renkli nazar boncukları ve Roma sikkelerine rastlanmasıdır. Bu bulgular, bölgedeki Selçuklu varlığını ve yerel halkların tarih boyunca farklı kültürler içerinde yaşamını sürdürdüğünü gösteriyor. Aynı zamanda mezarların, Selçuklu döneminde de burada yaşayan ve Hristiyanlık inancını sürdüren toplulukların varlığını kanıtlar nitelikte.

Türkler’e özgü nazar boncukları ve bölgedeki kültürel etkileşimler

Selçuklu egemenliğinin ardından bölgede yaşayan halkların yaşamlarına devam ettiği ve farklı dinî inançlarla uyum içinde varlıklarını sürdürdüğü gözlemlerine yer veren Mimiroğlu, şunları ekliyor: “Lystra Antik Kenti, Aziz Pavlus’un ziyaret ettiği önemli bir merkez olmakla beraber, bölgenin tarihsel gelişimini anlamada da büyük katkılar sağlıyor. Buradaki halklar, Selçuklu yönetimi altında da yaşamı sürdürebildi. Bu, hoşgörü ortamını ve kültürel bütünleşmeyi gösteriyor.” Ayrıca, bölgedeki turkuaz renkli nazar boncuklarının, neredeyse ülkemizin her yerinde görülen ve şimdilerde de koruyucu sembol olarak sıkça kullanılan motifler olduğunu belirten Mimiroğlu, sözlerine şunları ekliyor: “Nazar boncukları, antik çağlardan beri şeytan ve kötü gözlere karşı koruyucu olarak düşünülür. Burada ortaya çıkan bu renk ve motif ise, inançların ve geleneklerin nesilden nesile aktarılarak devam ettiğinin göstergesidir.”