Türkiye’de Sosyal Güvenlik Reformuna Dair Güncel Gelişmeler ve Yeni Model Yaklaşımları

Türkiye’nin sosyal güvenlik sistemi, finansal sürdürülebilirliği artırmak ve daha kapsayıcı hale getirmek amacıyla yeni reform paketleri ile yenileniyor. Hükûmet, özellikle gelir seviyesi düşük kesimleri kapsayan “mikro sigorta” uygulamasını devreye sokmayı planlıyor. Bu adımla birlikte, esnaf, sanatkârlar, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar gibi grupların sistem içine katılması hedefleniyor. Ayrıca, aktif-pasif oranlarının iyileştirilmesi için çeşitli stratejiler geliştiriliyor.

Son üç yılda aktifleştirilmiş çalışanların toplam sigortalı sayısına oranı, 2’den 1,61’e gerileyerek sistemin sürdürülebilirliğine dair endişeleri artırdı. Çalışanlar ve emekliler arasındaki bu denge, sigorta sisteminin sağlıklı işlemesi açısından kritik önemde. Hükûmet, bu durumu düzeltmek amacıyla aktif/pasif oranını en az 3’e çıkarmayı amaçlayan politikalar geliştiriyor. Bu kapsamda, verimliliği ve katılımı artıracak çeşitli mali ve yasal düzenlemeler planlanıyor.

Özellikle, KOLAY İŞVERENLİK UYGULAMASInin genişletilmesiyle kayıt dışı istihdamın önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu sistem sayesinde, evde çalışan temizlikçiden apartman görevlisine kadar çeşitli meslek gruplarının sigorta bildirimleri e-Devlet üzerinden hızlı ve kolay şekilde yapılabilecek. Böylece, işverenlerin bürokratik süreçlerle uğraşmadan sistemle entegre olması sağlanacak.

MİKRO SİGORTA PROGRAMI GELİŞTİRİLECEK uygulamasıyla, düşük gelirli kesimin sosyal güvenlik kapsamına alınması planlanıyor. Bu, prim ödemelerini kolaylaştırırken, özellikle esnaf, sanatkar, tarım ve mevsimlik çalışanlar gibi grupların sağlıklı bir güvenceden faydalanmasını sağlayacak. Çeşitli gelir düzeylerine göre özelleştirilmiş prim politikalarıyla, sistem içindekilerin sayısı artırılacak.

Tüm bu düzenlemeler arasında, aylık bağlama sisteminde yapılacak değişiklikler de dikkat çekiyor. Sigortalıların çalışma sürelerinin uzaması ve prim günlerine göre maaşların belirlenmesi kapsamında yeni düzenlemeler getirilerek, erken emekliliğin önüne geçilmeye çalışılıyor. Bu sayede, aktif çalışanların daha uzun süre sistemde kalması teşvik edilecek.

Mevcut sistemde, sürekli iş göremezlik raporu veya maluliyet aylığı alan bireylerin yeniden istihdama katılımını artırmak amacıyla, mesleki rehabilitasyon uygulamaları hayata geçirilecek. Ayrıca, ESNEK ÇALIŞMA MODELLERİ geliştirilerek, yeni nesil çalışma biçimleri sisteme entegre edilmek üzere hukuki altyapı güçlendirilecek. Kısa çalışma, evde çalışma ve hibrit model gibi çeşitli esnek çalışma seçeneklerinin 2026 yılı itibarıyla hayata geçirilmesi planlanıyor.