Yüksek lisans çalışmasını Dr. Öğretim Üyesi Nurcan Avşin danışmanlığında tamamlayan Metin Aras, bölgedeki bazalt sütunlarının oluşumu ve ekoturizm açısından önemi üzerine derinlemesine bir araştırma gerçekleştirdi. Çalışma kapsamında, bölgedeki yüzeysel lavların Geç Miyosen döneminde soğuyarak meydana getirdiği beşgen ve altıgen prizmatik muhafazaları ortaya koydu. Bu nadir yapıların Türkiye’deki volkanik oluşumlar arasında önemli bir yer tuttuğu belirtildi.
Yapılan incelemeler, Nehirlerin aşındırma gücüyle gün yüzüne çıkan bu sütunların, bölgedeki diğer volkanik yapılar arasında benzersiz özellikler taşıdığını gösteriyor. Bu araştırmayı, ‘Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi’nde yayımlayarak literatüre kazandırıldı. Aynı zamanda, bölgedeki bu benzersiz oluşumların, hem bilimsel hem de turistik açıdan büyük önem taşıdığı vurgulandı.
Volkanik ve Jeolojik Özellikler Üzerine
Nurcan Avşin, Türkiye’nin volkanik ve tektonik açıdan oldukça aktif bir ülke olduğunu belirtti. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde çeşitli volkanik oluşumların bulunduğunu ve bunların farklı jeolojik süreçler tarafından şekillendirildiğini ifade etti. Kağızman’ın Karagüney köyü yakınlarında tespit edilen bazalt sütunlarının, ülkenin volkanik özelliğinin güçlü bir göstergesi olduğuna dikkat çekti. İlk kez 2020 yılında, yüksek lisans araştırması sırasında saha çalışmalarıyla tespit edilen bu sütunlar, zamanla farklı bilimsel çalışmalar ve yayınlara konu oldu.
Avşin, bu oluşumların dünya ve Türkiye örnekleri arasında nadir olduğunu ve büyük önem taşıdığını sözlerine ekledi. Bilimsel açıdan ve turizm potansiyeli bakımından, bu sütunların doğal kaynaklar olarak değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Koruma ve Gelecek Planları
Sütunların bilimsel ve doğal değerleri nedeniyle, koruma altına alınması amacıyla çalışmalar başlatıldı. Kağızman’daki bu özgün yapılar, yamaçlarda düzenli ve muntazam gelişmiş biçimleriyle dikkat çekiyor. Avşin, ‘‘Koruma statüsü verilmesiyle ilgili ilk adımlar atıldı veilgili resmi kurumlar incelemelerini sürdürüyor’’ dedi. Yerel yönetimlere ve ilgili resmi kuruluşlara bu konuda bilgilendirmeler yapıldı. Ayrıca, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile birlikte yapılan çalışmalar sonucunda, bölgenin doğal miras olarak korunması yönünde adımlar atılıyor.
Bu sütunların yaklaşık 6-7 milyon yıl önce oluştuğu tahmin ediliyor. Dünyadaki örnekleriyle kıyaslandığında, bölgedeki oluşumlar ekoturizm alanında büyük bir potansiyele sahip. Özellikle Manisa gibi bazı bölgelerde koruma altına alınan benzer yapılar, Kağızman’da da korunması gerektiği konusunda farkındalık oluşturdu. Çalışmalar devam ederken, bölgenin tektonik ve volkanik özellikleri göz önüne alınarak, doğal ve kültürel miras olarak sürdürülebilir bir geçiş planlanıyor.
Metin Aras ve danışmanı Nurcan Avşin, bölgedeki bu benzersiz jeolojik yapıları bilimsel amaçlarla araştırmaya devam ediyor. Aras, “2020-2021 yıllarında yaşanan sağlık sorunları ve bölgenin güvenlik koşulları nedeniyle çalışmalarım sınırlı kalmıştı. Çok geç olmadan, bu doğal anıtların korunması ve tanıtılması adına çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
