Türk Dünyasının Siyasi ve Kültürel İşbirliği Güçleniyor

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Keneşi-Türk Konseyi), ilk olarak 3 Ekim 2009 tarihinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile resmen kuruldu. Bu anlaşma, Türk dünyasının ortak tarih ve kültürel değerler doğrultusunda entegrasyonunu amaçlayan önemli bir adımdı.

Günümüzde, bölgesel işbirliği alanında hızla gelişen TDT, ekonomik, politik, eğitim, kültür, savunma ve güvenlik gibi pek çok alanda üyeleri arasında güçlü bir bağ oluşturmayı sürdürüyor. Toplamda yaklaşık 4,25 milyon km²’lik bir yüzölçümüne ve 160 milyonu aşkın nüfusa sahip üye ülkeleriyle, Türk dünyasının önemli bir gücü olmayı başardı.

Türk Konseyi'nin Yönetsel Yapısı ve İşbirliği Mekanizmaları

İstanbul’da 12 Kasım 2021’de gerçekleşen Devlet Başkanları Zirvesi'nde, isim değişikliğine gidilerek Türk Konseyi’nin adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak belirlenmiştir. Bu değişiklik, Türk dünyasında yeni bir entegrasyon ve işbirliği döneminin başlangıcını simgelemektedir. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan, tam üye olarak konumlanırken, Türkmenistan, Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gözlemci statüsüne sahiptir.

Merkezi İstanbul’da bulunan TDT, çeşitli kurum ve organlardan oluşmaktadır: Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Aksakallar Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve Sekretarya. Ayrıca, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Türk Akademisi, Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Yatırım Fonu ve Türk Miras Vakfı gibi çeşitli kuruluşlar aracılığıyla işbirliğini derinleştiriyor.

Uluslararası İlişkiler ve Avrupa'daki Temsil Durumu

TDT, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) gibi uluslararası örgütlerle ortaklıklar yürütmektedir. Ayrıca, Budapeşte’de açılan temsilcilikle, Macaristan ve Avrupa Birliği kurumlarıyla ilişkilerini güçlendirmeye ve Avrupa’da görünürlüğünü artırmaya çalışmaktadır.

Türk Dünyası-2040 Vizyonu Belgesi ile gelecek stratejilerini belirleyen TDT, güven ortamını pekiştirmeyi, siyasi dayanışmayı güçlendirmeyi, ekonomik işbirliği imkanlarını çoğaltmayı ve kültürel mirası korumayı hedeflemektedir. Ayrıca, 16 yıllık faaliyetleri kapsamında, hem devlet hem de topluluklar arasında köprüler kurmayı başarmıştır.

Gelecekteki Toplantılar ve Gelişmeler

Türk Konseyi, bugüne kadar 11 devlet başkanları zirvesi düzenlemiş olup, 12. zirvesini "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla 7 Ekim’de Azerbaycan’da gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Bu zirve, bölgesel istikrar ve işbirliği açısından yeni bir döneme işaret ediyor.