Trump ve Nobel Barış Ödülü: Tartışmaların Ardındaki Gerçekler

ABD Başkanı Donald Trump, Nobel Barış Ödülü'nü kazanma hayalini uzun süredir canlı tutuyor. Her ne kadar Nobel Komitesi ve uluslararası camia tarafından bu istek pek gerçekçi bulunmasa da, Trump'un ısrarı ve kamuoyundaki destek, ödüle dair heyecanı ve tartışmaları artırıyor. Geçtiğimiz günlerde Virginia'daki bir toplantıda, yaklaşık 800 general ve amiral ile yaptığı görüşmede bu arzusu bir kez daha dile getirildi. Trump, Ortadoğu’daki savaşların sona erdiğini iddia ederek, ödülün Amerika için verilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Başkanın bu talebi, Amerika içindeki ve dışındaki birçok lider ve uzmanın dikkatini çekti. Beyaz Saray’ın en yakın isimlerinden başlayan destek dalgası, kamuoyunda ve uluslararası arenada geniş yankılar uyandırdı. Basın sözcüsü Karoline Leavitt, ödülün “erken verilmesi gerektiği” şeklinde görüş belirtirken, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump’ın Demokrat olsaydı bu ödüle aday gösterilebileceğini söyledi. Ayrıca, İsrail Başbakanı Netanyahu, Gabon, Moritanya, Senegal ve diğer ülkelerin liderleri Başkan Trump’ı Nobel’e aday olmaya teşvik etti. Pakistan hükümeti ise Haziran ayında resmi adaylık başvurusunda bulundu.

İmkânsız Görülen Bir Yatırım

Nobel Barış Ödülü’nün toplam 124 yıllık tarihinde bu kadar yoğun ve geniş çaplı lobi faaliyetleri ilk kez görülüyor. İngiltere merkezli The Telegraph gazetesi, Norveç Nobel Komitesi Başkanı Jørgen Watne Frydnes’e dayanarak, “Bu yıl yaşanan ilginin geçmişe kıyasla çok farklı olduğunu” belirtti. Yazar Jay Nordlinger ise, “Böyle bir lobi faaliyetinin hiç görülmediğini” vurguladı. Ayrıca, Norveçli tarihçi Øivind Stenersen, bu ihtimalin “gerçekten imkânsız” olduğunu dile getiriyor. Birçok uzman ise Trump yerine insani yardım kuruluşlarının, gazetecilerin veya Birleşmiş Milletler kurumlarının öne çıkabileceğine inanıyor.

Öte yandan, Nobel Komitesi Başkanı Frydnes, dış baskıları dikkate almadıklarını belirtse de, kamuoyunda oluşan “Trump ödül alamazsa ne olur?” endişesi söz konusu. Eğer Trump adaylığı kabul edilmezse, Norveç ile ilişkilerin nasıl etkileneceğine dair kaygılar da gündemde. Norveç Parlamentosu tarafından seçilen ve beş kişiden oluşan Nobel Barış Ödülü Komitesi, 10 Ekim’de ödülün yeni sahibini açıklayacak. Kazanan, bir altın madalya, diploma ve yaklaşık 48 milyon TL tutarında ödüle sahip olacak. Tören ise her yıl olduğu gibi, 10 Aralık’ta, ölüm yıldönümü anısına Oslo Belediye Binası’nda gerçekleştirilecek.