Kolon Kanseri Belirtileri ve Erken Tanının Önemi
Kolon veya bağırsak kanseri olarak da bilinen kolorektal kanserde 50 yaş altı kişilerde görülen rahatsız edici artış, dünya çapında doktorları şaşkına çeviriyor. Önde gelen bir doktor, binlerce yetişkinin, hastalığın az bilinen belirtilerini yaygın sağlık sorunlarıyla karıştırıyor olabileceği konusunda uyardı.
Son üç dekadada genç yetişkinler arasında kolon kanseri vakalarında %50 oranında artış gözlemlendi. Uzmanlar, genellikle dışkıda kan görülmesi ve sürekli tekrar eden ishal gibi bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerin erken uyarı işareti olabileceğine dikkat çekiyor. Bu belirtilerin fark edilmesi, hastalığın erken teşhisi ve tedavi şansını artırmak açısından büyük önem taşıyor.
Dr. Jack Ogden, pek çok kişinin hafife aldığı ve gözden kaçırdığı diğer önemli uyarı işaretlerine de vurgu yapıyor. Erken teşhis edilen vakalarda, hastaların yaklaşık %90'ı en az beş yıl yaşayabilirken, hastalığın yayılması halinde bu oran %10’lara düşebiliyor. Bu nedenle, sessiz ve zararsız görünen bu belirtilerin fark edilmesi ve hızlıca müdahale edilmesi hayat kurtarabilir.
İşte Dr. Ogden’ın ‘Sessiz’ ve ‘Ağrısız’ Dediği Belirtiler
- Demir Eksikliği Anemisi: Anlaşılamayan yorgunluk, soluk cilt ve nefes darlığı gibi semptomlar erken uyarı olabilir. Bu durum, kanamadan kaynaklanan demir kaybı ve inflamasyon sebebiyle demir emiliminin bozulmasıyla gelişebilir. Ayrıca göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı, baş ağrısı ve baş dönmesi de eşlik edebilir.
- Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklikler: Belirgin bir neden olmadan ortaya çıkan kabızlık, ishal veya dışkının daha ince hale gelmesi, bağırsaklarda oluşan bir tümörün belirtisi olabilir. Dr. Ogden, kurşun kalem inceliğinde dışkı şeklinin, kolonun iç yüzeyinde oluşan tıkanıklık veya daralmanın işareti olabileceğine dikkat çekiyor.
- Açıklanamayan Kilo Kaybı: Diyet veya egzersizde değişiklik yapmadan ani kilo kayıpları, ince veya kademeli şekilde gerçekleşebilir. Bu durum, artan metabolik ihtiyaçlar, iştah azalması ve tümörlerin besin emilimini engellemesiyle ilişkili olabilir.
- Şişkinlik ve Karın Rahatsızlığı: Sürekli devam eden kramp veya yemek sonrası hızla oluşan tokluk hissi, bu belirtiler arasında sayılır. Dr. Ogden’a göre, bu tür rahatsızlıklar, tümörlerin bağırsak hareketlerini ve sindirimi etkilediğine işaret edebilir.
- Dışkıda Kan (Gizli Kan): Kanama, dışkıda kendini gösterebilir veya gizli kalabilir. Renk olarak koyu kırmızı veya siyah dışkı, yukarı bağırsaklarda kanama olduğunu gösterebilirken, parlak kırmızı kan genellikle hemoroitlere bağlıdır. Kan testi, bu gizli veya görünür kanamaları tespit edebilir.
Son 30 yılda yüzde 50 artış gösterdi
Ulusal Sağlık Sistemine göre, bu belirtilerden herhangi birini üç hafta veya daha uzun süre yaşayanların sağlık profesyonelleriyle görüşmesi önemlidir. Belirtiler, irritabl bağırsak sendromu gibi başka rahatsızlıklarla da karışabilir, ancak erken tanı hayat kurtarabilir. Genç yetişkinlerde de teşhislerin hızla artması dikkat çekmektedir. Çevresel faktörler, obezite, aşırı antibiyotik kullanımı, cep telefonu radyasyonu ve içme suyundaki plastik parçacıkları gibi potansiyel risk faktörleri üzerinde duruluyor. Dünya genelinde yapılan araştırmalar, 50 yaş altı kolorektal kanser oranlarının birçok ülkede artışta olduğunu ortaya koyuyor.