James Webb Teleskobu Fosfin Keşfi ile Yeni Bir Astrobiyolojik Perspektif

ABD San Diego Üniversitesi’nde çalışan astrofizikçi Adam Burgasser liderliğinde gerçekleştirilen araştırmada, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) kullanılarak yapılan gözlemler neticesinde yaklaşık 100 milyar kez daha az bulunan fosfin molekülü tespit edildi. Bu, özellikle kahverengi cüce gibi gök cisimlerinde ilk kez ve şu ana kadar yapılan en net fosfin keşfi olarak kayıtlara geçti.

Fosfinin önemi ve beklentiler Fosfinin bulunması, aslında büyük bir sürpriz değildir; çünkü teorik astroşemik modeller, düşük sıcaklık ve bol hidrojenli atmosferlere sahip gaz devleri ve kahverengi cücelerin bu molekülü içerebileceğini öngörüyordu. Örneğin, Jüpiter ve Satürn gibi gaz devi gezegenlerde fosfin yüksek oranlarda mevcuttur. Ancak, bugüne dek incelenen diğer kahverengi cüceler ve dev ötegezegenlerde fosfine rastlanmaması gözlemlerin ne kadar şaşırtıcı olabileceğini gösteriyor. Burgasser, bu konuya ilişkin olarak, "İronik olan, Wolf 1130C değil, diğer tüm kahverengi cücelerin fosfin içermemesi," diyerek, modellerin bu molekülü öngördüğünü ama gözlemlerde büyük bir tutarsızlık olduğunu vurguluyor.

Fosfin ve olası biyolojik izler arasındaki bağlantı

Fosfin, 2020 yılında Venüs atmosferinde yapılan olası keşfiyle de dikkat çekmişti. Çünkü Dünya’da, bu molekül genellikle mikroorganizmalar tarafından üretilir; dolayısıyla, astrobiyoloji alanında bu keşif, yaşamın varlığıyla ilişkili olası bir biyosinyal olarak değerlendirilir. Ancak, JWST tarafından yapılan gözlemler, fosfinin sadece biyolojik olmayan doğa süreçleriyle de oluşabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda, Satürn, Jüpiter ve şimdi de Wolf 1130C atmosferlerinde fosfinin bulunması, bu molekülün yaşam belirtisi olmadan da ortaya çıkabileceğine işaret ediyor.

Wolf 1130C’nin dikkat çekici özellikleri ve araştırmacıların ilgisi

Wolf 1130C’nin öne çıkan özelliklerinden biri, atmosferinde hidrojen ve helyum dışındaki elementlerin oldukça düşük oranda bulunmasıdır. Bu farklılık, araştırmacıların fosfor kimyasını nasıl etkileyebileceğini anlamalarını sağlıyor. Ayrıca, sistemdeki ağır beyaz cüce yıldızın, fosfor kaynağı olma olasılığı da değerlendirilmekte. Şu aşamada bilim insanları, bu özel ortamın fosfin oluşumu üzerindeki etkilerini anlamak için yeni atmosfer modelleri geliştirmeye devam ediyor. Asıl ve henüz cevabı bulunmayan soru ise, “Bu durum Wolf 1130C’ye özgü mü, yoksa bugüne kadar incelenen diğer kahverengi cüceler de aynı özellikleri taşıyor mu?” şeklindedir.

Bilim insanları, bu soruya anlaşılır yanıtlar bulana kadar fosfinin yaşam arayışında kullanılabilecek güvenilir bir işaret olmadığını tekrar hatırlatıyor ve astrobioloji çalışmalarının bu keşif ışığında yeni yönler kazanabileceğini belirtiyorlar.