İyot Yetersizliğiyle Mücadele ve Sağlık Forumu

İyot eksikliği, Dünya genelinde önlenebilir zihinsel ve fiziksel gelişim sorunlarına yol açan önemli bir sağlık tehdidi olmaya devam ediyor. Toplumların sağlıklı nesiller yetiştirebilmesi için iyot alımının yeterli seviyede olması çok kritik bir hale gelmiştir. Günümüzde, özellikle gebelik ve çocukluk dönemlerinde iyot yetersizliği, pek çok ciddi sağlık sorununu tetikleyebiliyor. Bu nedenle, doğru beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi ve iyotlu tuz kullanımı büyük öneme sahip.

Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi uzmanlarından Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Fatih Kılıçlı, 21 Ekim Küresel İyot Eksikliği Gününde yapmış olduğu açıklamada, toplumların iyot seviyesine dikkat çekiyor. Yetersiz iyot alımının hem gebelikte hem de çocuk gelişiminde ciddi riskler barındırdığını vurguluyor.

Gebelikte ve Çocuklarda İyot Yetersizliği Riskleri

Prof. Dr. Kılıçlı’ya göre, gebelik sırasında yeterince iyot alınmaması, bebeğin gelişimini olumsuz etkileyerek zeka geriliğine neden olabiliyor. Ayrıca, doğumsal anomaliler, ölü doğumlar ve psikomo-motor gelişim bozuklukları gibi sorunlar da ortaya çıkabiliyor. Doğum sonrası dönemde ise, çocuklarda guatr ve tiroid hormon eksiklikleri görülebiliyor. Büyüme çağındaki çocuklar ise gelişme geriliği ile karşılaşabilirken, erişkinlerde uzun süreli iyot eksikliği, tiroid bezinde nodül oluşumu ve kalıcı guatra neden olabiliyor.

İyot Takviyesinin Önemi ve Sakıncaları

İyot alımını sağlamanın en etkili yollarından biri, iyotlu sofra tuzu kullanımını teşvik etmektir. Geçmişte ülkemizde ciddi seviyelerde olan iyot eksikliği, 2000’li yıllarda getirilen tuza iyot ekleme zorunluluğu ile büyük ölçüde azaltıldı. Ancak, kırsal bölgelerde halen beşeri yetersizlik devam ediyor. Özellikle, çokça tercih edilen kaya tuzu ve gurme tuzlar, iyot içermedikleri takdirde eksiklik riskini artırıyor.

Fazla İyot Alımının Tehlikeleri

Yeterli düzeyde iyot almak kadar, aşırı dozda ve bilinçsiz kullanımı da sağlık açısından risk oluşturmaktadır. Prof. Dr. Kılıçlı, “İyot fazlalığı, otoimmün tiroid hastalıklarını tetikleyebilir ve tiroid fonksiyonlarını bozabilir” diyerek, takviye kullanmadan önce mutlaka uzman görüşü alınması gerektiğinin altını çiziyor. Hashimoto ve Graves hastalıkları gibi rahatsızlıklarda ise, iyot tüketiminin kontrol edilmesi gerekebilir.

Gebelik ve Emzirme Döneminde Günlük İyot Alımı

Gebelik ve emzirme dönemlerinde, iyot ihtiyaçlarının arttığını belirten Prof. Dr. Kılıçlı, “Günlük yaklaşık 150 mikrogram olan standart iyot ihtiyacı, gebelik ve emzirme döneminde 250 mikrogramın üzerine çıkarılmalıdır. Bu, hem annenin hem de bebeğin sağlıklı gelişimi için hayati öneme sahiptir.”