İstanbul’da Ünlü Sanatçı Nükhet Duru’nun Akrep Sokması Nedeniyle Tedavi Altında Olması
Ünlü sanatçı Nükhet Duru, geçtiğimiz günlerde akrep sokması sonucu hastaneye kaldırıldı. Yaşananlar hayranlarını korkuttu ama sanatçının sağlık durumunun iyiye gittiği öğrenildi. Peki, İstanbul’da akrebin ne işi var? Hem de bu mevsimde? Bu normal bir durum mu? Akrepler büyük şehirlerde evlere girip yüksek katlara çıkabilir mi? Akrep soktuğunda neler yapılmalı, neler yapılmamalı? Prof. Dr. Ersen Aydın Yağmur ve Acil Servis Hekimi Dr. Emir Hüseyin Ağar ile konuştuk.
Ünlü sanatçı Nükhet Duru, dün akrep sokması sonucu İstanbul Fulya’daki özel hastaneye kaldırıldı. Sağlık durumu henüz halka açıklanmazken, doktorlarının birkaç gün boyunca dinlenme önerisi ile tedavisinin sürdüğü bildirildi. 71 yaşındaki sanatçının sağlık durumu yakından takip ediliyor.
Türk şehirleri ve özellikle İstanbul gibi büyük metropollerde akreplerin görülmesi, endişeleri de beraberinde getiriyor. Peki, akrepler Türkiye’de var mı? İstanbul’da yaşayanlar için bu türler ne kadar tehlikeli? Bu ve benzeri soruların cevaplarını uzmanlar ve acil servis doktorlarıyla konuştuk.
Sokma Riskini Artıran Faktörler ve Akreplerin Yaşam Alanları
Akrepler, genellikle sıcak ve nemli havalarda daha aktif olur. Bu nedenle özellikle yaz aylarında veya sonbahar başlangıcında, akreplerin insan yaşam alanlarına girebilme olasılığı artar. Sıcak havalarda, sinirlenip tehdit edildiğinde ya da aç olduklarında akreplerin daha fazla zehir salgıladığını da söylemek gerekir. İnsanlar bahçeleri suladığında, akreplerin evlere yaklaşma ihtimali yükselir. Akreplerin ışığa geldiği böcekleri avlamaya çalışması, onları evlere yönlendirebilmektedir.
Zehirli ve Zehirsiz Akrepler Arasındaki Farklar
Türkiye’deki akreplerin büyük çoğunluğunun zehirli olduğu bilinmektedir. Yüzde 2 ile 3 civarında olanlar ise vücutlarında bulunan zehirleri ile tehlike arz edebilir. Uzmanlar, bütün akreplerin zehirli olduğunu, fakat etkili ve ölümcül olabilen türlerin sayısının oldukça az olduğunu vurguluyor. Ayrıca, bazı akreplerin zehirlerinin etkisi kişiden kişiye değişebilir ve alerjik reaksiyonlar ciddi sonuçlar doğurabilir.
İstanbul’da Görülen Zehirliler ve Güvenlik Durumu
İstanbul’da rastgele bulunan Euscorpius tauricus, Euscorpius italicus ve Alpiscorpius istanbulensis türleri genellikle düşük zehir seviyelerine sahip ve insan sağlığı açısından risk taşımayan akrepler olarak biliniyor. Ancak, bu türlerin varlığı her zaman dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Mevsimsel ve Mekânsal Durumlar
İklim ve çevre koşulları, akreplerin hareketliliğini ve yayılımını etkiler. Bu nedenle, özellikle ekim ayı gibi serin havanın başladığı dönemlerde, akreplerin varlığı daha sık gözlemlenebilir. Ayrıca, evlerin bodrum kısımları, bahçe köşeleri ve nemli alanlar akrepler için ideal yaşam alanlarıdır. Ancak yüksek katlara bile tırmanabilmeleri, tehlikenin boyutunu artırıyor.
Korunma ve Güvenlik Önlemleri
Akreplerden korunmak isteyenler, evlerini sildirmeli, taşları düzenli toplamalı ve sineklik kullanmalıdır. Ayrıca, düzenli ilaçlama ve ultra violet ışık kullanımı ile akreplerin kontrol altına alınması mümkündür. Unutmayın, akrepler cama tırmanamaz; ancak düz duvarlara rahatlıkla tutunabilirler. Bu nedenle, yüksek katlardaki yaşam alanları da risk altındadır.
Acil Durum ve Tedavi Yöntemleri
Her ne kadar akrepler sokması ciddi sonuçlar doğurabilse de, ilk yardım ve doğru adımlar hayati öneme sahiptir. İlk olarak, sokulan bölgeye buz uygulanmalı, herhangi kesici alet veya bitki sürülmemelidir. Ayrıca, hemen sağlık kuruluşuna başvurmak, akrep sokması olaylarında en doğru adımdır. Akrep serumları erişkinlerde sınırlı miktarda bulunur ve her sağlık kuruluşunda bulunmayabilir.
Akrep sokması durumunda, birden fazla sefer zehir salabilirler. Zehrin etkisi ve içeriklerine göre, zehirli akrepler daha fazla zarar verebilir veya ölümcül olmasalar bile ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Ayrıca, akrepler bazen birkaç kez sokabilir ve bu da tedavi sürecini karmaşıklaştırabilir.
Bilinçli ve Doğru Müdahale ve Koruyucu Önlemler
En önemli yanlışlıklar arasında, akrebin ısırdığını düşündüğünüz böceği yanlış tanımak veya panikleyip ilk müdahalede zehri arttırıcı uygulamalara gitmek yer alır. Kesici ve emici uygulamalardan kaçınılmalı, sokulan bölgeye asla metal ısıtıcı değdirilmemeli ve damar yollarını tıkayacak turnike uygulanmamalıdır. Ayrıca, yara kesilmeye çalışılmamalı ve asla diş, zeytinyağı veya bitki gibi maddeler kullanılmamalıdır.
Bu adımların yerine, en kısa sürede sağlık kurumuna başvurmak ve uzmanlar tarafından yapılması gereken tedaviye izin vermek en doğru yoldur.
Ulusal Zehir Danışma Merkezi, Türkiye genelinde 24 saat hizmet veren ve zehirlenmelere müdahale eden önemli bir kurumdur. Buradan alınacak destek, hayati riskleri azaltmak ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak adına büyük önem taşır.