GJ 251c: Yeni Keşfedilen Bilimledizin Gezegeninin Derinleri

Yeni keşfedilen gezegen GJ 251c, ikizler takımyıldızında bulunan ve Güneş’imizin yaklaşık üçte biri oranında kütleye sahip kırmızı cüce yıldızın etrafında dönüyor. Kütlesi, Dünya’dan yaklaşık dört kat daha büyük olan bu kayalık gezegen, özellikle merak uyandırıcı özellikleriyle dikkat çekiyor.

Bilim insanları, GJ 251c’nin atmosferini ve olası yaşam formlarını henüz kesin olarak belirleyemese de, bu gezegen gelecekteki araştırmalar için büyük bir potansiyele sahip. Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden astronom Suvrath Mahadevan, “Atmosferi veya yaşamın izlerini henüz göremesek de, GJ 251c’nin araştırılması, gezegen bilimlerine yeni kapılar açabilir,” diye belirtiyor.

• Yüzeyinde sıvı suyun olasılığı üzerine yapılan çalışmalar, gezegenin yıldızının yaşanabilir bölgesinde konumlandığını gösteriyor. Bu konum, atmosferin uygun koşullarda olması halinde, yüzeyinde sıvı suyun var olabileceği bir ortam sağlayabilir.
• Keşif süreci, 20 yılı aşkın gözlem ve analiz sonucunda ortaya çıktı. Bilim insanları, yıldızın kütleçekimi nedeniyle oluşan ve gezegenlerin varlığını işaret eden küçük salınımları ölçüm yöntemleriyle tespit etti.
• İki farklı gezegen keşfi, bu yöntem sayesinde gerçekleşti. Birincisi, GJ 251b, yıldızına yaklaşık 14 günde bir tam tur atıyor. İkincisi ise, çok daha hassas ölçümlerle 54 günlük yörüngesiyle GJ 251c olarak belirlendi. Bu başarı, Texas’taki Hobby-Eberly Teleskobu ve Arizona’daki Kitt Peak Ulusal Gözlemevi’nin NEID spektrografı ile sağlandı.

Red Cücelerin Zorlukları ve Keşif Süreci

Ancak bu keşif, kırmızı cüce yıldızların doğası gereği zorluklarla doluydu. Bu yıldızlar, yüzeylerinde sürekli gerçekleşen manyetik fırtınalar ve gaz patlamaları nedeniyle oldukça gürültülü bir ortam oluşturuyor. Bu durum, gezegen kaynaklı küçük sinyallerin ayırt edilmesini oldukça güçleştiriyor.

Mahadevan, “Bu, adeta yıldızın manyetik yüzeyinin karmaşası içerisinde gezegenin sinyalini yakalamaya çalışan bir zeka oyunu gibi,” diyerek, sürecin zorluklarına dikkat çekiyor. Buna rağmen, araştırmacılar GJ 251c hakkında daha detaylı bilgiler edinmek amacıyla yeni gözlemler planlıyor.

Atmosferle İlgili Güncel Durum ve Gelecek Perspektifi

Şu an için GJ 251c’nin atmosfer özelliklerini yüzey araştırmaları veya doğrudan görüntüleme imkânı bulunmuyor. James Webb Uzay Teleskobu gibi gelişmiş araçlar, bu gezegenin atmosferini incelemek için yeterli değil. Ancak, 2030’lar ve sonrasında faaliyete geçmesi planlanan 30 metrelik üstün teleskoplar ve Habitable Worlds Observatory projesi ile bu destek sağlanabilir.

Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacı Corey Beard, “Teknolojiyi sürekli ilerletiyoruz. Bu gezegeni doğrudan gözlemleyebilmek için gelecek nesil telekoplara ihtiyacımız var,” diyor.

Kırmızı Cüceler ve Yaşanabilirlik Tartışmaları

Kırmızı cüce yıldızlar, Güneş’e kıyasla yalnızca %36 oranında kütleye sahip. Çevrelerinde keşfedilen birçok kayalık gezegen gibi Proxima Centauri b, TRAPPIST-1 serisi ve Teegarden’s Star b gibi örnekler bulunuyor. Ancak bu yıldızlar, yüzeylerindeki güçlü manyetik ve patlamalı aktivite nedeniyle, gezegenlerin atmosferlerini yok edebilirler.

Bu nedenle pek çok gökbilimci, kırmızı cüce yıldızların etrafında yaşanabilir Dünya benzeri gezegenlerin uzun vadeli yaşam şanslarının düşük olabileceğinden endişe ediyor. GJ 251c’nin, yıldızına göre biraz daha uzak konumda olması, onu yoğun yıldız patlamalarından koruyabilir. Eğer güçlü bir atmosfer ve manyetik alan geliştirebilmişse, bu gezegenin yaşama elverişli ortamlar barındırma ihtimali artar.

Mahadevan, “Bu gerçekten çok heyecan verici bir keşif,” diyerek, “Ancak, henüz öğrenmemiz gereken çok şey var,” şeklinde ekliyor.