Gıda Güvenliği ve Denetimler: Peynir ve Diğer Ürünlerdeki Tehlikeler

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın düzenli olarak yaptığı denetimler, tüketicilerin sofralarına ulaşan ürünlerin içerdiği olası riskleri yeniden gözler önüne seriyor. Son zamanlarda artan taklit ve tağşiş vakaları, bazı üreticilerin mevzuata rağmen yasadışı yollarla maliyetleri düşürme ve ürünlerin görünümünü değiştirme çabalarını ortaya koyuyor. Özellikle peynir, çay, kahve ve baharat gibi temel gıda maddelerinde etikete uygunluk ile gerçek içerik arasındaki uyumsuzluk dikkat çekiyor.

Özellikle peynirde sıklıkla rastlanan hileler, halk sağlığını ciddi anlamda tehdit ediyor. Natamisin gibi koruyucu maddelerin kullanımı ve düşük yağ oranları, denetimlerde sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer alıyor. Bakanlığın son altı ay içinde yaptığı kontrollerde 720 ürün uygunsuz çıkarken, bunlardan 74’ü sağlık açısından riskli içerikler barındırdığı gerekçesiyle, 453’ü ise içerik etiketiyle uyumsuzluk nedeniyle listelenmiş. Ayrıca, 193 ürün ise temel özelliklerini kaybetmiş durumdaydı.

Hileli Ürünlerde En Çok Kullanılan Maddeler

• Nişasta, jelatin ve bitkisel yağlar: En yaygın kullanılan kimyasallar arasında yer alıyor. Maliyeti düşürmek ve ürünün kıvamını arttırmak amacıyla tercih ediliyorlar. Örneğin, nişasta sıcak su testinde peynirin eriyip suya karışmasına neden olabiliyor.
• Natamisin: Raf ömrünü uzatmak ve küf oluşumunu engellemek için kullanılan bu katkı maddesi, aşırı tüketildiğinde sağlık sorunlarına yol açabilir. Kod numarası E-235 olan bu koruyucu, özellikle peynirde sıklıkla tespit ediliyor.

İçeriğinde kireç, ağartıcı veya kemik unu gibi maddelerin bulunması ise ciddi sağlık riskleri barındırıyor. Uzun vadede bu maddeleri sürekli tüketmek, bozukluklara, enfeksiyonlara ve diğer ciddi hastalıkların oluşmasına zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, bilinçli tüketiciler, uzun süre fark etmeden bu tür ürünleri kullanabilirler; ancak zamanla ortaya çıkan sağlık sorunları, bu ürünlerin zararlı olduğunu göstermektedir.

Peynir Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

İnternetten veya güvensiz kaynaklardan alınan peynirlerin sağlık açısından büyük riskler taşıdığı bilinmelidir. Ürünlerin ambalajında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onaylı 4 haneli TR kodu olması ve son kullanma tarihine dikkat etmek, güvenli alışverişin temel adımlarındandır. Ayrıca, ambalajın bütünlüğü bozuk veya hava almış olmaması, ürünün tazeliği hakkında bilgi verir.

Hayvansal yağ yerine bitkisel yağ kullanımı durumunda, ürünün besin değerleri olumsuz etkilenir ve tüketici fark edemeyebilir. Bu hileler, genellikle ortaya çıkan ekonomik avantajlar amacıyla kullanılır. Renk ve aroma verici maddelerin ise, Türk Gıda Kodeksi tarafından belirlenen sınırlar içinde kullanılması halk sağlığı açısından uygundur. Pastörize edilmemiş sütle yapılan peynirler ise mikroorganizmaların canlı kalması nedeniyle ciddi enfeksiyon riskleri taşır. Bu ürünler, özellikle hamileler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için tehlike arz edebilir.

Sağlığa Zararlı Ürünlerin Tanınması ve Korunma Yöntemleri

Kayıt dışı ve etiketsiz peynirlerin satın alınmaması, tüketicilerin en önemli korunma yolu olarak öne çıkar. Ürünün ambalajındaki kimlik kartı niteliğindeki detaylara dikkat edilerek, sahte veya kalitesiz ürünlerin ayırt edilmesi mümkün olabilir. Miyopî bir gözle değil de, etikette yer alan 4 haneli onay kodu, son kullanma tarihi ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.

Natamisin gibi katkı maddelerinin kullanım alanları ve sınırları belirlenmiş olup, aşırı tüketiminde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, düşük yağ oranı içeren peynirlerin sürekli listelere girmesi, aslında etik ve mevzuata uygun olmama anlamına gelir; bu da tüketicinin aldatıldığını gösterir. Son olarak, bilinçli tüketici olmak, hem sağlığı korumak hem de piyasadaki hileleri azaltmak adına büyük önem taşır. Tüketicilerin, ürünleri satın almadan önce etiketleri dikkatle incelemeleri, bilinçli tercihler yapmaları ve gerekirse Bakanlık tarafından kurulan iletişim hatlarına bildirimde bulunmaları sağlıklı gıda tüketimini teşvik eder.