Gazze’de Savaşın İkinci Yılında Yıkım ve İnsan Kaybı Gerçeği
Hamas’ın saldırıları sonrası İsrail’in başlattığı Gazze soykırımında bugün iki yıl geride kaldı. Savaş öncesinde bile İsrail ablukası altında büyük sorunlarla boğuşan bölgenin yüzde 80’i yerle bir edilirken yaklaşık 20 bini çocuk 67 binden fazla Filistinli öldürüldü.
Gazze Şeridi’nde başlayan çatışmalar iki yılını tamamladı ve bölgedeki yaşam koşulları dramatik boyutlara ulaştı. Sokaklar, sivilleri ve altyapıyı tahrip eden yoğun saldırılarla sarsılırken, çatışmanın sonuçları sadece sayılarla değil, aynı zamanda derin insani trajedilerle de kendini gösteriyor.
İsrail ve Hamas güçleri arasındaki şiddetli çatışmalar, bölgenin eski haline dönmesini neredeyse imkansız kılan yıkıcı bir tablo ortaya koyuyor. Savaşın büyüklüğü, hem can kayıpları hem de altyapı tahribatı açısından benzersiz ve endişe verici boyutlarda seyrediyor.
- Yıkımın ve Kayıpların Çarpıcı Boyutları
İki yılda toplam 67 binin üzerinde sivil yaşamını yitirdi. Gazze hükümetinin resmi verilerine göre, yaklaşık 175 kişi yalnızca son saldırıların ardından hayatını kaybetti. Enkaz altındaki ve hastane kayıtlarındaki bilgiler ise can kaybının bu sayıların çok ötesine geçtiğini gösteriyor. 20 binden fazla çocuk yaşam mücadelesi verirken, pek çok çocuk açlık ve soğuk nedeniyle hayatını kaybetti.
- Toplumsal ve Yapısal Yıkım
BM tarafından yapılan değerlendirmelere göre, bölgedeki yapıların yaklaşık %80'i ya tamamen yıkıldı ya da büyük ölçüde hasar gördü. Tarım alanlarının %98’i kullanılamaz hale gelirken, su kaynakları ve arıtma tesislerinin büyük kısmı ciddi zararlar aldı. Okulların %92'sinin yeniden inşa edilmesi gerekecek durumda olması, eğitim altyapısının ne kadar ciddi biçimde etkilendiğinin göstergesidir. Ayrıca, hastane ve sağlık merkezleri ağır hasar görmüş ve bazıları tamamen kullanılamaz hale gelmiştir.
Yaklaşık 835 cami ve üç kilise saldırı ve hava saldırılarıyla hedef alınmış durumda. Bu yıkım, bölgenin kültürel ve dini mirasını da ciddi biçimde tehdit ediyor.
- İsrail’de Derin Travma ve Rehinler
İsrail’de yaşananlar da yaşananlardan bağımsız değil; özellikle 7 Ekim saldırıları, yaklaşık 1200 can kaybına ve 251 kişinin rehin alınmasına sebep oldu. Bu rehinelerden bazıları hâlâ Gazze’de tutuluyor ve hayatta oldukları düşünülüyor. İsrail ordusunun kayıpları ve yaralanmaları ise sayısız. En az 460 asker hayatını kaybederken, binlercesi yaralanmış durumda.
- Enkaz ve Çevresel Felaketler
Gazze’de savaş öncesine kıyasla tarım alanlarının büyük bir bölümü kullanılamaz hâle geldi. Sulama sistemleri ve tarım altyapısı neredeyse tamamen tahrip oldu. Enkaz miktarı ise yaklaşık 61 milyon ton seviyesinde ve bu yıkımın yıkıcı etkileri, bölgenin yeniden inşası için yıllar alacak düzeyde. Sağlığa zararlı yoğun metallere ve kimyasallara sahip ağır metal ve endüstriyel atıklar da bölgedeki kirliliği artırıyor.
Gazze’nin yüzde 82’si hâlâ çatışma bölgesi ilan edilmekte ve kontrolü İsrail güçlerinin elinde bulunuyor. İnsanlar ise zorla yerlerinden edilerek büyüyen bir göç dalgasıyla karşı karşıya. Ayrıca, uygulanan abluka ve çatışma ortamı ciddi sağlık sorunları ve açlık gibi insani krizleri derinleştiriyor; binlerce kişi yetersiz beslenme yüzünden hayatını kaybetti, kadınlar ve genç kızlar hijyen malzemelerinden mahrum ve yaşam alanları çöp yığınlarına yakın durumda.
- Batı Şeria’da İşgal ve Genişleyen Saldırılar
İsrail hükümetinin aşırıcı politikalarının etkisiyle, bölgedeki işgaller ve ihlaller daha da genişledi. 7 Ekim 2023’ten itibaren, bölgedeki saldırılar olağan hale gelirken, İsrail ordusunun ve yerleşimcilerin saldırıları binlerce Filistinliyi doğrudan etkiledi. Araziler gasp edilirken, yeni tampon bölgeler ve yasa dışı yerleşimler kuruldu. Bu durum, bölgedeki Filistin halkının yaşam alanlarını daraltmaya devam ediyor; zorla yerinden edilenlerin sayısı ise artık binleri aşmış durumda.