Ankara Su Kaynaklarında Endişe Verici Durum: Kuraklık ve Kaynak Yönetimi

Ankara’nın günlük su ihtiyacı yaklaşık 1,16 milyon metreküptür; bu rakam yılda 425 milyon metreküp suyun kullanılması anlamına gelir. Şehrin toplam rezervuar hacmi ise yaklaşık 1,75 milyar metreküptür, böylece ihtiyacın yaklaşık dört katı bir su biriktirme kapasitesine sahiptir. Ancak son dönemdeki yağış azalması ve kuraklık nedeniyle bu kaynaklar ciddi şekilde tehdit altına girmiştir.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, yağışların azalmasına dikkat çekiyor ve şunları söylüyor: “2024 Ekim ayından itibaren geçen bir yıl içerisinde İç Anadolu Bölgesinde toplam yağışlarda %36 oranında azalma yaşandı.” Bu durum, doğal su kaynaklarının yanı sıra yüzeysel su havzalarını ve rezervuar seviyelerini de olumsuz etkileyerek hidrolojik kuraklığa neden oluyor. Sonuç olarak, Ankara’nın rezervuarlarındaki su seviyesi ölü hacim seviyelerine yaklaştı ve şehirde su kesintileri yaşanıyor.”

Son Gelişmeler ve Güncel Durum

Şehir merkezine yaklaşık 80 kilometrelik bir bölgede bulunan çok sayıda barajdan su temini sağlanmakta. Ancak, Sakarya Havzasındaki sular yetersiz kalınca, Kızılırmak’tan da su kullanmaya başladık. Son zamanlarda, Ankara’nın çeşitli ilçelerinde yaşanan su kesintilerinin temel nedeni, Kızılırmak üzerinde yer alan Kesikköprü barajından şehre su ileten iletim hatlarındaki patlamalar olarak açıklanıyor.

Barajlar ve Su Seviyeleri Hakkında Detaylar

İçme suyunun düzenli dağıtımında en önemli merkez olan İvedik İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin günlük kapasitesi yaklaşık 1,7 milyon metreküptür; bu, Ankara’nın toplam su ihtiyacını karşılamak için yeterli bir seviyededir. Ancak, şu anda, barajlardan gelen suyun miktarı yetersiz kalıyor ve Arıtma Tesisine günlük yaklaşık 1,17 milyon metreküp su verilebiliyor.

İvedik Arıtma Tesisine su sağlayan üç temel baraj bulunuyor: Çamlıdere, Kesikköprü ve Kurtboğazı. Çamlıdere’den gelen günlük su miktarı 580 bin metreküp, Kesikköprü’den gelen ise yaklaşık 240 bin metreküptür; diğer kaynak ise Kurtboğazı barajıdır ve günde yaklaşık 350 bin metreküp su iletilmektedir.

Görülen kesintiler nedeniyle vatandaşlar, çeşme başında dikkatli olmalı ve ihtiyaçlarını karşılamak için ellerindeki tüm kaynakları kullanıyor.

Mevcut Su Kaynaklarının Durumu ve Gelecekteki Riskler

Elimizde kalan toplam su miktarı yaklaşık 60 milyon metreküptür ve bu da Ankara’nın yaklaşık 50 günlük su ihtiyacını karşılayacak seviyededir. Bu miktar tükendiğinde, şehir genelinde su kesintileri sürekli hale gelebilir. Bu yüzden, su kaynaklarının korunması ve etkin kullanımı hayati öneme sahiptir.

Barajların ve iletim hatlarının durumu dikkate alındığında, daha fazla su kaybını önlemek ve kayıp-kaçak oranlarını azaltmak temel hedef olmalıdır. Özellikle, kayıp-kaçak oranını %40’ın üzerinde olan bölgelerde, bu kayıpları %20’ye düşürmek, yaklaşık 1 milyon kişi için su temini anlamına gelir ve su kıtlığına karşı önemli bir adım olacaktır.

Alternatif Çözümler ve Önlemler

İletim hatlarındaki patlamaların ve yüksek basıncın önlenmesi, şehir genelinde suyun sürdürülebilir ve kesintisiz şekilde sağlanması açısından kritik öneme sahip. Şu an yaşadığımız su kesintilerinin büyük bölümünün temel nedeni de bu kontrolsüz basınç yükselişleridir.

Gelecekte, özellikle Kurtboğazı ve bağlantılı barajlardaki su seviyeleri düşük kalmaya devam ederse, şehir su ihtiyacının %70’ine kadarını karşılayan bu kaynaklar tehlikeye girebilir. Bu nedenle, bu barajlarda su seviyelerini yüksek tutmak ve korumak çok önemlidir. Özellikle, bölgenin ekosisteminde kalıcı zararlar oluşmasını engellemek için, barajların ölü hacimlerinden su kullanımını sınırlamak ve su kaynaklarını bütüncül bir yönetim modeliyle kullanmak gerekiyor.

Kuraklığın devam ettiği bir ortamda, dikkatli ve planlı yönetim ile hareket edilmediği takdirde, Ankara’nın su kaynakları ciddi tehditlerle karşı karşıya kalabilir. Aksi takdirde, şehir merkezini çevreleyen geniş alanlar, kalıcı kuraklık ve ekolojik yıkımla karşılaşabilir.

Doç. Dr. Ceyhun Özçelik herhangi bir aşamada, bölgenin sürdürülebilir su yönetimi ve koruma çalışmalarını artırmanın önemine dikkat çekiyor. İnsanların ve doğanın ihtiyacı olan suyun, etkin ve bilinçli kullanımıyla sağlanması, Ankara’nın geleceği açısından hayati önemdedir.