2024 Buzul Balina Nüfusunda Hafif Artış ve Güncel Durum Analizi
Yüzyılı aşkın süredir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Buzul balinaları (Eubalaena glacialis), nihayet toparlanma sinyalleri veriyor. Uzmanlara göre bu dev deniz memelileri, uzun yıllar sonra ilk kez istikrarlı bir artış eğilimi gösterdi.
Buzul balinalarının 2024 yılına ilişkin popülasyon verileri, Buzul Balina Konsorsiyumu tarafından paylaşılmış olup, geçen yıla kıyasla yaklaşık %2’nin biraz üzerinde bir artış göstermiştir. Bu artış, toplam sayının yaklaşık 384 bireye ulaşmasını sağladı; bu sayı yeni doğan 8 yavruyla birlikte güncellenmiştir.
Her ne kadar artış düşük seviyelerde olsa da, bu gelişme bilim dünyasında "ütiyatılı bir umut" olarak değerlendiriliyor. 2020 yılından itibaren türün nüfusunda %7’den fazla bir artış kaydedilirken, son on yılda toplam popülasyon yaklaşık %25 oranında azalmıştı.
New England Akvaryumu’ndan araştırma programı lideri Heather Pettis, konuyla ilgili olarak : “Bu kritik seviyedeki tehlike altındaki tür hakkında olumlu haberler duymak hem heyecanlandırıcı hem de motive edici. Tahmin edilen nüfus artışına ek olarak, bu yıl ölüm vakası yaşanmaması ve yaralanma oranlarında belirgin bir azalma görüldü; bu da bizi, temkini elden bırakmamamız gerektiği konusunda teşvik ediyor.”
Tehlike Hala Devam Ediyor: Temkinli Olmak Gerekiyor
Yine de, araştırmacılar bu umut dolu tabloya rağmen dikkatli olunması gerektiğinin altını çiziyor. Pettis, “Üt öldü ve yaralanma olaylarının az olması, hemen felaketin bittiği anlamına gelmiyor. Birçok balina hâlâ yaralı veya zayıf durumda, doğum oranları düşük seyrediyor.” diyerek, ihtiyatlı olunması gerektiğini vurguluyor.
Buzul balinaları, adını geçmişte, insanlar tarafından “avlanması doğru” olarak görüldükleri dönemden alıyor. 1890’ların başında neredeyse tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bu türler, günümüzde korunma altında olmakla birlikte, halen tehlike altında bulunuyorlar.
Balinalar, balıkçı ağlarına takılma ve gemi çarpışmaları gibi risklere maruz kalıyor. Çevre kuruluşu Oceana’nın verilerine göre, ABD ve Kanada kıyılarında her yıl nüfusun yaklaşık dörtte biri balıkçı ağlarına takılıyor ve bireylerin %85’i yaşamları boyunca bu tür olaylar ile karşılaşıyor.
New England Akvaryumu’ndan kıdemli bilim insanı Philip Hamilton, “Bu olayları tespit etmek oldukça zor. Hem gözlemin yapılması hem de balinaların aynı anda o bölgede bulunması gerekiyor.” diyerek, zorluklara dikkat çekiyor.
Uzun Vadeli Çözüm ve İlerleme İçin Yol Haritası
Balinaların ölüm oranını azaltmak adına, geçici avcılık yasak bölgeleri oluşturuluyor ve halatsız balıkçılık sistemleri deneniyor. Ancak, bu uygulamaların başarılı olabilmesi için yerel toplulukların da desteği şart.
Pettis, “Üt popülasyonunun ciddi bir toparlanma yolunda olduğunu söylemek uzun zaman alacak. Bu nedenle, buzul balinalarının sulara devam etmesi ve bizim onlara izin vermemiz büyük önem taşıyor,” diyerek, sürdürülebilir koruma çabalarının gerekliliğine işaret ediyor.