Lammy’den İsrail ve Gazze’ye Yönelik Sert Açıklamalar ve Uluslararası Hukuk Vurgusu
İngiltere Parlamentosunun Uluslararası Kalkınma Komitesinin sorularını yanıtlayan eski Dışişleri Bakanı David Lammy, hükümet olarak İsrail’in soykırım niyetiyle hareket ettiğine dair bir sonuca varmadıklarını ifade etti. Ülkede geçen haftaya kadar Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten Başbakan Yardımcısı Lammy, "Hükümet, İsrail’in bu niyetle hareket ettiğine dair bir sonuca varmamıştır" dedi.
Son Dönemdeki Gelişmeler ve Bakan Lammy’nin Yanıtları
Geçen hafta Dışişleri Bakanlığı görevinden alınan ve yeni görevi olan Başbakan Yardımcılığı ile Adalet Bakanlığı’na getirilen Lammy, komitenin 12 Ağustos tarihinde sorduğu sorulara 1 Eylül’de verdiği yanıtları kamuoyuyla paylaştı. Bu yanıtlar, özellikle Filistin topraklarında yaşanan insani krizin derinleşmesine ve İsrail’in Gazze üzerindeki saldırılarını genişletme kararı almasına ilişkin önemli detaylar içeriyor.
Lammy, İngiltere’nin bu gelişmelere ilişkin duruşunu net bir biçimde ifade ederken, İsrail’in Doğu Kudüs’teki yerleşimleri genişletmek için onayladığı “E1” projesi gibi adımlara da sert tepki gösterdi. Hükümetin, İsrail’in saldırılarını silahlandırmadığını belirten Lammy, ilkeleri doğrultusunda İsrail’e silah satışlarını askıya aldıklarını açıkladı. Ayrıca, üretimin uluslararası ortaklıklar içinde gerçekleştiği F-35 savaş uçaklarının parça satışlarının durdurulmasının projeye zarar verebileceğine dikkat çekti.
İsrail’e ve Uluslararası Hukuk Kurallarına Yönelik Bakanlamalar
Lammy, İsrail’e doğrudan F-35 parça satışını durdurmanın yanı sıra, Komite Başkanı Sarah Champion’ın sorduğu “soykırım” başlıklı sorulara da yanıt verdi. Bakan, “İngiltere, soykırımı önleme görevinin, ciddi bir soykırım riski ortaya çıktığında devreye girmesi gerektiğine inanıyor” ifadesini kullandı. Bu kapsamda, yüksek sivil kayıplar ve büyük yıkımların yaşandığı Gazze’deki durumu da değerlendirdi.
Lammy, Soykırım Sözleşmesi’nin hükümleri doğrultusunda, soykırımın yalnızca belirli grupların sistematik yok edilme niyetiyle hareket edilmesi durumunda anlam kazanacağını belirtti. “Hükümet, İsrail’in böyle bir niyet içinde hareket ettiğine dair net bir sonuca varmamıştır” açıklamasını yaparak, mevzubahis suçun varlığına ilişkin henüz hüküm verilmediğinin altını çizdi.
Uluslararası Mahkemeler ve İsrail’in Sorumlulukları
Lammy, İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı (UAD) nezdinde açılan davayı takip ettiklerini ve mahkemenin almış olduğu tedbir kararlarına da işaret ederek, “İsrail, bu kararları uygulamakla yükümlüdür” ifadelerini kullandı. İngiltere’nin Gazze’deki çatışmalara ilişkin endişelerini dile getirirken, İsrail’i mahkeme kararlarına uyulması yönünde çağrıda bulundu.
Mahkemenin halen devam ettiğine ve henüz kesin bir hüküm vermediğine dikkat çeken Lammy, “UAD, bugüne kadar İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’ne aykırı hareket ettiğine karar vermemiştir” diyerek, alınan geçici tedbir kararlarının tüm riskleri yansıtmadığını belirtti.
F-35 Parçaları ve Güncel Durum
F-35 savaş uçaklarının parça satışlarına ilişkin detaylar da Lammy tarafından açıklandı. İngiltere’de üretilen parçaların küresel yedek parça havuzuna dahil olduğunu ve bu parçaların, özellikle İsrail tarafından kullanılan uçakların bakımında yer aldığını vurguladı. Bununla birlikte, kullanılan jet sayısının oldukça sınırlı olduğunu ve bu satışların uluslararası insancıl hukuk ihlali ile doğrudan ilişkili olmadığını sözlerine ekledi.