Çin Lideri Şi Cinping’den Dünya Siyasetinde Yeni Küresel Yönetim Teklifi

Çin’in Tiencin şehrinde gerçekleştirilen Shanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25. Liderler Zirvesi sırasında Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping, dünya gündemine yeni bir inisiyatifle çıktı. Zirvede yaptığı konuşmada, küresel buhranların sona erdirilmesi adına “küresel yönetim mekanizması” oluşturulmasını önerdi. Bu teklif, sadece bilinçli bir alternatif değil, aynı zamanda küresel düzenin evrimine yeni bir yön çizme amacı taşıyor.

Şi, BM ve onun en yüksek karar organı olan Güvenlik Konseyi’nin varlığını sürdürmesini savunsa da, hızlı değişen dünya koşulları karşısında yeni yapısal düzenlemeler gerektiğini vurguladı. “Ancak böyle yeni bir mekanizma, dünyayı daha adil ve güvenli hale getirebilir” diyerek, küresel gelişim ve güvenlik konularında Çin’in tutumunu yineledi.

Yeni Küresel Yönetim Teklifinin Temel Prensipleri

Şi, “Dünyada barış ve istikrarın sağlanması adına yalnızca uluslararası kuruluşlara değil, tüm ülkelere sorumluluk düşüyor” ifadeleriyle, yeni düzeni oluşturma sürecinde azami çaba sarf edilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, hakkaniyet, tarafsızlık ve hukukun üstünlüğü ilkelerine vurgu yaparak, BM tüzüğüne saygı ve çifte standartların kesinlikle kabul edilemezliği üzerinde durdu.

Bir analizci olan Prof. Alfred Wu, Çin lideri Şi’nin bu yaklaşımını, “Küresel bir alternatif dünya düzeni kurma isteği, çünkü ABD liderliğindeki mevcut düzen büyük ölçüde zayıflıyor” şeklinde değerlendirdi.

Putin’in Savaşla İlgili Durumu ve Yaklaşımları

Şi’nin küresel değerleri ve hukukun üstünlüğünü ön plana çıkardığı zirvede, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in durumu oldukça dikkat çekiciydi. Bir yandan savaşın devam ettiğine işaret ederken, diğer yandan Ukrayna krizinin 2014 ve 2022 arasındaki gelişmelerle başladığını vurguladı. Putin, savaşın sorumluluğunu üstlenmek yerine, Batı’nın Ukrayna’da Rus karşıtı tutumlar ve NATO’nun genişlemesini temel sorunlar olarak gösterdi.

Meclis konuşmasında, “Ukrayna’da savaş başlamadı, bu 2014’teki iç karışıklık ve Batı’nın müdahalesiyle başladı” diyerek, temel sorunların çözümü için diyaloğu önerdi. Ayrıca, 15 Ağustos Alaska’daki Trump-Putin görüşmelerinin temel alınması gerektiğini de sözlerine ekledi. İlginç şekilde, Putin’in Ukrayna’dan toprak talebinde bulunmaması ve savaşın sona ermesi adına net bir adım atmaması dikkat çekici oldu.

Putin ve Modi’nin Çine Ziyareti ve Diplomaside İlginç Anlar

Çin’deki ŞİÖ zirvesinde, uluslararası ilişkiler açısından büyük önem taşıyan iki önemli buluşma gerçekleşti. Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Rusya Lideri Vladimir Putin, yüz yüze görüşmelerini otel yerine, Putin’in “Aurus” marka lüks makam aracında gerçekleştirdi. Modi, görüşmenin ardından bu duruma dair “Putin ile iletişim kurmak her zaman sürpriz değil” dedi.

İki lider, yaklaşık bir saat boyunca araçta samimi bir şekilde görüştü ve el ele poz verdi. Hindistan’ın, Donald Trump yönetimi sonrası ABD ile gümrük vergisiçeştirilmiş ilişkiler kurmak amacıyla yeni zeminlerde yürüdüğü biliniyor. Hizmet verdiği platformlarda ise, Modi ve Putin’in hareket şekli dikkat çekti ve uluslararası kamuoyu tarafından ilgiyle izlendi.