Tianjin’de Gerçekleşen ŞİÖ Liderler Zirvesi ve Etkileri

Çin’in Tianjin şehri, bugün ve yarın iki günlük Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) liderler zirvesine ev sahipliği yapıyor. Bu etkinlik, bölgesel ve küresel diplomasi gündeminde önemli bir yer tutarken, uluslararası güç dengeleri ve işbirliği olanaklarını da yeniden şekillendiriyor. 15 Ağustos itibarıyla Alaska’da gerçekleşen görüşmelerden farklı olarak, bu zirvede hem Çin hem de Rusya liderleri, yüksek seviyede ikili ve çok taraflı toplantılar düzenleyecek.

ŞİÖ ve Katılımcı Ülkeler

ŞİÖ; Çin, Hindistan, Rusya, Pakistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan ve Belarus’tan oluşan bir oluşumdur. Zirveye 16 ülke gözlemci veya diyaloğu ortakları statüsünde katılırken, Türk Cumhuriyetleri gibi diğer ülkeler de bölgesel entegrasyon çalışmalarını gözlemleme fırsatı yakalıyor. Bu ortamda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da temsilcisi olduğu Türkiye’yi zirveye katılanlar arasında yer alarak kolektif bölgesel ortaklıkların güçlendirilmesine katkı sağlıyor.

Vladimir Putin’in Uzun Çin Ziyareti ve İkili Görüşmeler

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Çin ziyareti, 2000 yılından bu yana Rus liderler arasında gerçekleştirilen en uzun yurtdışı gezisi olma özelliği taşıyor. Bu dört günlük ziyaret, sadece ŞİÖ toplantısına katılımla sınırlı kalmayıp, Çinli lider Şi Cinping ile ikili siyasi, ekonomik ve askeri konularda kapsamlı görüşmeler gerçekleştirilmesine imkan tanıyacak. Bu toplantılar, iki ülke arasındaki güçlü ortak duruşu pekiştirmeyi amaçlıyor ve Batı’nın bölgedeki hamlelerine karşı direnç oluşturmayı hedefliyor.

Japonya’nın Zafer Töreninde Putin’in Onur Konuğu Olması

Putin, 3 Eylül’de Pekin’de gerçekleşecek İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya’nın yenilgisiyle ilgili 80’inci yıl dönümünde düzenlenecek askeri geçit töreninde onur konuğu olarak bulunacak. Rusya lideri, bu etkinlikte aynı zamanda Çin’in 9 Mayıs 2025’teki Moskova ziyaretinde de ortak kutlamalara katılmış ve ikili ilişkilerin güçlü göstergesi olmuştu. Böylelikle Putin, iki ülke arasındaki yakın bağları Batı’ya gösterme şansını yakalayacak.

Hindistan ve Modi’nin Zirvedeki Rolü

Zirvenin önemli temsilcilerinden biri de Hindistan Başbakanı Narendra Modi olacak. ABD ile Hindistan arasında petrol ve ticarette yaşanan gümrük vergisi krizinin ardından Modi, Çin’e yapacağı ziyarette ŞİÖ zirvesinde Şi Cinping ve diğer liderlerle bir araya gelecek. Modi’nin bu ziyareti, Amerika’nın Hindistan üzerindeki ekonomik baskısına karşı bir duruş ve bölgedeki diplomatik hareketlilik açısından önemli bir adım olarak görülüyor.

Ukrayna Savaşı ve Rusya’dan Son Haberler

Rusya’nın askeri yetkilileri, Ukrayna’daki operasyonların yıl sonuna kadar devam edeceğini ve üstünlüğün Moskova’da olduğunu öne sürüyor. Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, “Ukrayna cephesinde önemli kayıplar verildi ve savaş sonbaharda da sürecek” ifadelerini kullandı. Ayrıca, ABD Başkanı Trump’ın barış girişimlerinin başarısız olduğunu ve savaşın devam edeceği sinyalini verdi. Gerasimov, bu açıklamaları, Trump’ın Putin’e iki haftalık süre tanımasının ardından, son dakika gelişmesi olarak duyurdu.

Türkiye’nin Zirvedeki Aktif Katılımı ve Görüşmeler

Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin’in ev sahipliğinde gerçekleşen bu önemli toplantıya katılarak, hem bölgesel meselelerde hem de uluslararası ilişkilerde aktif bir rol üstleniyor. Zirve sırasında Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile çeşitli ikili görüşmeler gerçekleştirecek. Bu görüşmelerde, enerji, Ukrayna krizi, Karadeniz güvenliği ve Orta Doğu meseleleri öne çıkacak. Ayrıca Erdoğan, İran ve Orta Asya ülkelerinin liderleriyle de ayrı ayrı toplantılar düzenleyecek.

Gelişmiş İşbirliği ve 10 Yıllık Program

ŞİÖ zirvesinin ana gündem maddelerinden biri, terörle mücadele, ekonomik entegrasyon, yapay zeka teknolojileri, enerji ve sürdürülebilir kalkınma konularına odaklanmak. Liderler, önümüzdeki 10 yıl boyunca örgütün bölgesel ve küresel etkisini artıracak stratejileri belirlemek ve bu doğrultuda mutabakat imzalamak üzere plan yapıyorlar. İmzalanacak deklarasyon, örgütün yeni kalkınma vizyonunu şekillendirecek ve bölgesel istikrar için önemli bir referans olacak.

ŞİÖ’nün Global Gücü ve Yüzde Yarım Dünya Nüfusu

2001 yılında Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan öncülüğünde kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü, bugün 10 üye devlet, 2 gözlemci ve 14 diyaloğu ortağıyla dünya nüfusunun yaklaşık %50’sini temsil eder hale geldi. Bu yapı, bölgesel güvenlik ve işbirliği alanında güçlü bir platform olarak küresel dengeleri belirlemeye devam ediyor ve uluslararası arenada önemli bir güç olmayı sürdürüyor.