İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Türkiye ve Ermenistan Tepkileriyle Çelişen ‘Soykırım’ İfadesi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yaptığı son açıklamada Türkiye’ye yönelik sert sözler sarf etti ve 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanımadığını açıkladı. Gazeteci Patrick Bet-David’in podcast programında katıldığı sohbet sırasında, sunucu David’in ‘‘Ermeni soykırımı’’ sorusuna alaycı bir üslupla yanıt verdi. Netanyahu, ilk etapta, olayların tanındığını ima ederek, “Sanırım Knesset bu yönde bir karar aldı” diyerek kaçamak davranışlar sergiledi.

Sohbetin devamında, sunucunun ısrarla ‘‘Hiç İsrail başbakanlarının soykırımı tanımamış olması nedendir?’’ sorusu üzerine Netanyahu, mizahi bir şekilde “Az önce tanıdım. Al bakalım” dedi ve dikkatleri üzerine çekti. Bu sözler, bölgesel gerilimlere ve uluslararası tepkilere neden olurken, Netanyahu’nun Gazze’deki insani trajediler sebebiyle Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından tutuklama kararı alındığı da gündemdeydi.

Dışişleri Bakanlığı’ndan Sert Kınama

Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun bu “dayanaksız” ifadelerine sert tepki gösterdi. Yayınlanan açıklamada, söz konusu beyanların “geçmişteki acı olayları siyasi çıkarlar için istismar etmeye çalışan” girişim olarak nitelendirildi. Ayrıca, “Filistin halkına karşı işlendiği iddia edilen soykırımda Netanyahu’nun rolü sorgulanmaktadır ve kendisi, yargılanması gereken bir kişi olmaktadır” ifadesi yer aldı. Bakanlık, bu açıklamaların tarih ve hukuk ilkeleriyle bağdaşmadığını belirterek, söz konusu ifadeleri “Kiniyoruz ve reddediyoruz” ifadeleriyle sonlandırdı. Aynı zamanda, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de Netanyahu’nun açıklamasını sert bir dille eleştirerek, “Tarihin vicdanı tarafından mahkûm edilmiş bir kişi, sözlerinin hükmü yoktur” dedi.

Ermenistan ve Bölgesel Tepkiler

Diğer yandan, Netanyahu’nun 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesine rağmen, Ermenistan hükümeti bu açıklamalara sert bir tepki gösterdi. Ermenistan medyasında çıkan birçok haberde, Netanyahu’nun soykırımcı kimliği ve bölgesel gerilimleri tırmandırmaya yönelik tutumu vurgulandı. Mediamax’ın yöneticisi Ara Tarevosyan, yaptığı yazıda, “İsrail’in 1915 olayları nedeniyle sürekli olarak Türkiye ile ilişkileri gerginleştirmesini ve Netanyahu’nun bu açıklamalarını” eleştirdi. Ayrıca, Netanyahu’nun Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonların soykırım niteliğinde olduğu iddiaları gündemdeydi.

Resmi Tanınma ve Uluslararası Konum

İsrail’de 1915 olaylarının resmi olarak ‘soykırım’ olarak tanınmadığını hatırlatmak gerek. Netanyahu’nun şahsi ifadeleri ve hükümetin tutumu arasında fark bulunuyor. 2001’de, dönemin İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres, “Ermeni halkının yaşadığı trajedi, ancak soykırım değildir” açıklamasını yapmıştı. 2018 yılında ise Knesset’te 1915 olaylarının ‘soykırım’ olarak tanınması yönündeki oylama, koalisyonun destek vermemesi nedeniyle gerçekleştirilemedi. Bu bağlamda, Netanyahu’nun sözleri sadece kişisel görüşler olarak görülmektedir.

Sonuç olarak, Netanyahu’nun bölgesel ve uluslararası arenadaki bu tutumu, hem bölge halklarının hem de uluslararası toplumun geniş çaplı tepkisini çekiyor ve tartışmalara neden oluyor.