İstanbul’da düzenlenen son toplantı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin katılımıyla gerçekleşti. Bu yüksek düzeyli buluş, üç ülke arasında enerji alanında yeni bir stratejik ortaklığın temelini attı ve bölgedeki enerji politikalarını yeniden şekillendirecek önemli adımların habercisi oldu. Türkiye, bu işbirliği sayesinde hem enerji güvenliğini güçlendirmeyi hem de Akdeniz ve Kuzey Afrika arasındaki enerji köprüsünü sağlamlaştırmayı hedefliyor. Bu gelişmeler, Avrupa’nın enerji arz güvenliğine olan katkılarıyla da dikkat çekiyor ve bölgedeki güç dengelerini derinden etkileyebilir.
Doğu Akdeniz’de Yeni Bir Dönem
Haziran 2025’te Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) arasında imzalanan kapsamlı sismik araştırma mutabakatı, bölgedeki enerji politikalarında kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Bu anlaşma ile Libya açıklarında toplamda yaklaşık 10 bin kilometrekarelik alanı kapsayan dört farklı deniz bloğunda detaylı jeolojik araştırmalar gerçekleştirilecek. Bu projeyle birlikte, Türkiye’nin teknik kapasitesi ve uzmanlığı sayesinde, bölgedeki petrol ve doğal gaz rezervlerinin daha hızlı ve düşük maliyetle keşfedilmesi öngörülüyor.
Yeni İş Birliği ve Projeler
Ukrayna savaşı sonrası, enerji bağımlılıklarını azaltmak amacıyla İtalya’nın Kuzey Afrika’ya yönelmesi, bölgedeki enerji politikasını yeniden şekillendiriyor. 2023 yılı içerisinde, enerji devi Eni’nin Libya NOC ile yaptığı 8 milyar dolarlık doğal gaz anlaşması ve Cezayir ile gerçekleştirilen boru hattı projeleri, bu stratejinin önemli göstergeleri olarak öne çıkıyor. Bu yeni üçlü iş birliği çerçevesinde, İtalya’nın Avrupa’ya enerji transferinde merkezi bir rol üstlenmesi planlanıyor. Aynı zamanda, yeni nesil enerji lojistiği altyapıları, boru hatları ve LNG terminalleri gibi projelerin gündeme gelmesi bekleniyor.
Rekabetten İş Birliğine Doğu Akdeniz’de Dönüşüm
Türkiye ve İtalya’nın Libya’da rekabetten çok daha fazlasını öngören iş birliği stratejisi, bölgedeki güç dengelerinin köklü bir şekilde değişmesine neden olabilir. Türkiye, bu süreçte Avrupa enerji güvenliği açısından kritik bir aktör olmayı hedeflerken, Libya ise enerji kaynaklarını daha etkin kullanarak ekonomik kalkınmasını hızlandırmayı amaçlıyor. Üç taraf arasındaki bu yeni ortaklık, Libya’nın uluslararası arenadaki statüsünü güçlendirirken, ülkenin enerji sektöründeki potansiyelini en üst seviyeye çıkarmayı planlıyor.
Libya’nın Petrol Üretim Hedefleri ve Madencilik Potansiyeli
Libya, önümüzdeki beş yıl içerisinde günlük petrol üretimini 2 milyon varile çıkarma hedefini belirlemiş durumda. Halihazırda günlük yaklaşık 1,6 milyon varil seviyesinde olan üretim, yeni keşifler ve yabancı ortaklıklarla daha da artırılacak. Petrol gelirleri, ülke ekonomisinin yaklaşık %90’ını oluşturduğundan, bu hedefler Libya’nın ekonomik istikrarı ve büyümesi açısından büyük önem taşıyor.
Madencilikte Yeni Yatırım Fırsatları
Libya, otuzdan fazla mineralin tespit edildiği geniş madencilik sahalarını yatırımcılara açtı. Bu kapsamda Türk ve İtalyan şirketlere büyük fırsatlar sunuluyor. Libya yönetimi, kamu-özel ortaklıklarıyla altyapı geliştirme ve doğal kaynakların etkin kullanımı konusunda iş birliğine açık olduklarını duyurarak, özellikle inşaat ve mühendislik alanındaki Türk firmelerinin deneyimlerini öne çıkarmayı hedefliyor. Bu adımlar, Libya’nın sürdürülebilir kalkınma ve ekonomik bağımsızlık yolunda önemli bir ivme kazanmasına katkı sağlayacak.
