Çocukları tehdit eden ‘ölüm tuzağı!’ Üç yaşındaki kız komada yaşam savaşı veriyor… Evdeki herhangi bir eşyada bulunabiliyor, tanı ise genelde gözden kaçıyor

Temmuz ayının başlarında, küçük Millie'nin yaşadığı sağlık krizi, ebeveynleri ve sağlık profesyonelleri tarafından büyük bir endişeyle takip edildi. Karın ağrısı, yüksek ateş ve yeşil renkli kusma gibi şikayetler ilk başta hafif görünse de, zamanla durumu hızla ağırlaştı ve bağırsak fonksiyonlarını tamamen durdurdu. Bu kritik durumda, Millie'nin yaşamını kurtarmak amacıyla acil olarak Brisbane'e, yaklaşık 370 kilometre uzaklıktaki bir hastaneye uçakla sevk edilmesi gerekti. Burada, yaşam destek ünitesine bağlanan küçük kızın durumu, tıbbi ekiplerin yoğun çabalarıyla biraz stabilize edildi, ancak hastalığın seyri henüz belirsizdi ve uzmanlar, önümüzdeki günlerin hayati önemde olacağını belirttiler.

Hastanede yapılan detaylı tetkikler neticesinde, Millie'nin midesine yutulmuş iki küçük, yüksek güçlü mıknatısın, zaman içinde birleşip bağırsaklarda ciddi hasar ve tıkanıklıklara neden olduğu anlaşıldı. Bu mıknatıslar, bağırsakların delinmesine ve içeriğin karın boşluğuna sızmasına yol açtı; bu durum, enfeksiyona ve sepsise (kan zehirlenmesine) sebep oldu. Cerrahi müdahale sırasında, doktorlar vücuttaki bir litreden fazla irin boşalttı ve ciddi bir şekilde hasar gören bağırsakların büyük kısmını almak zorunda kaldılar. Önümüzdeki haftalarda, bağırsakların yeniden birleştirilmesi ve sağ kalım şansını artırmak amacıyla birden fazla ameliyat planlandı. Bu süreç, hem Millie hem de ailesi için büyük bir mücadele ve belirsizlik dönemi anlamına geliyor.

Yasaklar ve Farkındalık Çabaları Yetersiz Kalıyor

Millie'nin ailesi, kızlarının hayatta kalması için tüm imkanlarını seferber ederken, artan masraflar ve yaşam mücadelesi de onları oldukça zorladı. Aile dostlarının başlattığı yardım kampanyası, kamuoyunun dikkatini çekerek, yüksek güçlü mıknatısların ne kadar tehlikeli olabileceğine vurgu yaptı. Kampanyada, "Bu, her ebeveynin kabusudur ve henüz bitmedi" ifadesi öne çıkarak, ebeveynlerin artan maliyetler, kira ve yaşam giderleriyle mücadele ettiği anlatıldı. Ayrıca, bu kampanyanın temel amacı, aynı korkunç olayların yeniden yaşanmaması için toplumun dikkatini çekmek ve yüksek güçlü mıknatısların hayatı tehdit eden risklerine vurgu yapmak. Bu mıknatısların, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde yasaklanmasına rağmen, yurt dışından veya online platformlardan temin edilerek piyasada dolaştığı belirtildi.

Yardım kampanyasında, "Bu küçük ama güçlü mıknatıslar, oyuncaklar, buzdolapları, elektronik eşyalar ve takılarda bile bulunabiliyor. Farkındalık yetersiz kalıyor ve bu durum neredeyse Millie'nin hayatına mal oluyordu. Mıknatıslar oyuncak değildir ve her ebeveyn, çocuklarının bu tehlikelerden korunması için bilinçlenmeli" deniyor.

Türkiye’den de Benzer Korkutucu Bir Vaka

Millie’nin yaşadığı kabusun, Türkiye’de de benzeri yaşandı. İstanbul’da yaşayan Mahmut ve İsmigül Nesim ailesinin dört çocuğundan biri olan üç yaşındaki Berfin, uzun süre mide ve bağırsaklarında 66 adet manyetik boncukla yaşadı. Yaklaşık birkaç ay boyunca, küçük kızın sürekli bulantı ve kusma şikayetleriyle hastaneye kaldırılması, ciddi bir sağlık krizine işaret ediyordu. Yapılan 5 saatlik kritik ameliyat sonucunda, Berfin’in yaşamı kurtarıldı. Opr. Dr. Mehmet Çakmak, minik Berfin’in vakasının, şimdiye dek karşılaştıkları en yüksek sayıda mıknatıs boncukla en çarpıcı ve şoke edici vaka olduğunu belirtti. Renkli mıknatısların, küçük çocuklar için ölümcül bir tuzak olduğunu vurgulayan Çakmak, “Her ay bu tür vakalarla karşılaşıyoruz. Bu sahte oyuncakların satışı acilen yasaklanmalı” dedi.

Belirtiler ve Tanı Süreci

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alper Özkılıç, mıknatıs yutmanın genellikle geç belirti verdiğine dikkat çekti. “Mıknatıslar, aralıklarla yutulup zaman içinde birleşerek, mide ve bağırsaklarda tıkanıklıklara ve dolaşım bozukluklarına neden olur. En sık görülen belirtiler ise bulantı, kusma ve karın ağrısıdır. Şikayetler tekrarladığında, doktorlar genellikle karın grafisi çeker ve birleşmiş mıknatıs boncukları görerek tanı koyar.”

Yutulan Mıknatıslar Vücuttaki Yıkıcı Etkileri

Dr. Özkılıç, “Yutulan çoklu mıknatıslar, mide ve bağırsaklar arasında yapışmalara ve tıkanıklıklara yol açar. Bu durum, aylarca aralıklı bulantı ve kusmalara neden olur. Eğer dolaşım bozukluğu gelişirse, mikrop üremesine bağlı sepsis tablosu ortaya çıkar ve bu, ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun mıknatıs yuttuğundan şüpheleniyorsanız, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve uygun tetkikler yapılmalıdır,” diye uyardı.

Çocukların bu tür olaylardan korunması için alınabilecek en önemli önlem, uygun olmayan manyetik oyuncakların kullanımını engellemektir. Ayrıca, yutma durumunda, içecek ve yiyecek verilmemeli, kusturma işlemi yapılmamalıdır. Bu durumda, acil olarak röntgen çekilmeli ve uzman bir sağlık ekibine danışılmalıdır.

Türkiye’de Mıknatıs Yutma Vakalarındaki Artış ve Yasal Durum

Son 10 yılda, geliştirilen ve satışı yaygınlaşan küçük ve güçlü mıknatıs setleri, özellikle çocuklar arasında ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Uzmanlar, bu ürünlerin, stres oyuncakları olarak satılmasına rağmen, çocuklar tarafından yutulmasının ciddi yaralanmalara ve ölüme yol açtığını belirtiyor. Türkiye’de de, acil servislere gelen mıknatıs yutma vakalarında önemli bir artış gözlemleniyor. Büyükşehirlerde, bu sebeple ayda 3-5 çocuk hastaneye başvuruyor.

Türkiye’de manyetik boncukların kullanımı tamamen yasak değil, ancak satış ve ithalat sırasında uygun uyarı etiketi zorunludur. Uyarı etiketi olmadan satılan ürünler yasa dışıdır. Ancak, gerçek vakalar, uyarısız ürünlerin dolaşımda olabildiğini ve uygulamada eksiklikler olduğunu gösteriyor. 2022 Ekim ayı itibarıyla, yüksek güçlü mıknatıslar için yeni güvenlik standartları yürürlüğe girdi. Bu standartlar, birden fazla gevşek mıknatıs veya ayrılabilen mıknatıs içeren oyuncakların, çocukların yutamayacağı büyüklükte olmalarını ve iç alanlarının, yutulduklarında iç yaralanma riskini azaltacak şekilde zayıf manyetik alanlara sahip olmalarını şart koşuyor.

• Tehlikeli mıknatısların bulunabileceği ev eşyaları arasında; buzdolabı süsleri, kablosuz kulaklıklar, hoparlörler, araç içi telefon tutucuları, laptop fanları, sabit diskler, mutfak dolaplarında kullanılan manyetik kilitler, mıknatıslı perde tutucular, masa lambaları ve manyetik bağlantılı mobilyalar yer alıyor.
• Oyuncaklar kategorisinde ise; manyetik inşa setleri, mıknatısla çalışan yapbozlar, sahte piercing ve takı setleri, slime içine katılan mıknatıslar ve antistres mıknatıs topları bulunuyor.

ABD’de, Tüketici Ürünleri Güvenlik Komisyonu (CPSC), 2009-2011 yılları arasında, 1700’den fazla hastane ziyaretine neden olan mıknatıs yutması vakasını rapor etti. Bu dönemde, özellikle çocuklar olmak üzere birçok vaka yaşandı. CPSC, 2014 yılında, manyetik oyuncakların satışını yasakladı. Ancak, 2010 yılında, üreticilerin kendi güvenlik standartlarını belirlemelerine izin verilmesiyle, yasağın uygulanması ve vaka sayısında önemli bir azalma sağlandı. Yine de, yasağın kaldırılmasından sonra, vakalar tekrar artış gösterdi. 2019 yılında Zehir Danışma Merkezi’ne toplam 1600 vaka bildirilmiş olup, bu sayı, 2016 yılına kıyasla altı kat daha fazladır. Ekim 2022’de yürürlüğe giren yeni güvenlik standartları, özellikle, içeriğinde birden fazla mıknatıs veya ayrılabilen mıknatıs bulunan oyuncakların, çocukların ulaşamayacağı büyüklükte olması ve manyetik alanların zayıflatılması yönünde düzenlemeleri içermektedir.