Cildimiz ne anlatıyor?

Çocuklarımız sadece dış çevresel tehditlere karşı değil, aynı zamanda iç sağlığıyla ilgili ipuçlarını da sessiz sedasız bize iletebilir. Fakat çoğu zaman bu uyarılar hafife alınır, ‘geçer’ düşüncesiyle göz ardı edilir. Oysa dermatologlara göre ciltte meydana gelen renk değişimleri, benlerdeki hafif ya da belirgin yeni oluşumlar, kötü koku, kabarcıklar ve diğer belirtiler, başlangıçta fark edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Dermatologlar Dr. Figen Akın, Dr. Ezgi Özkur ve Dr. Zahide Eriş, ciltte gözlemlenen her yeni leke veya değişimin önemsenmesini ve gerekirse uzman görüşü alınmasını tavsiye ediyorlar.

Büyüyen Benler

Yeni çıkan, renkleri koyu veya karışık olan benler melanom riskini artırabilir. Eğer ben içinde farklı renkler (siyah, mavi, kahverengi) gözlemleniyorsa veya renk değişimine uğramışsa, dikkatle izlenmelidir. 5 mm’den büyük ve hızla büyüyen benler de risk faktörleri arasında yer alır. Şüpheli görülen benler dermoskopiyle incelenmeli ve gerekirse biyopsi uygulanmalıdır. Özellikle 40 yaş sonrası ortaya çıkan yaşlı benleri genellikle benign olsa da, takip edilmesi önerilir. Dr. Ezgi Özkur, şekil değiştiren ve hızla büyüyen benlerin acil değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekerken, Dr. Zahide Eriş ise büyüme, renk değişikliği veya kabarma gibi özellikler taşımayan, ağrı ya da kaşıntı yapmayan, ancak büyüme eğiliminde olan benlerin de dikkatle izlenmesi gerektiğine vurgu yapmaktadır. Ayrıca koltukaltı ve boyundaki et benleri insülin direnci belirteci olabilir, diyorlar.

Parlak veya Kuru Cilt

Acınası bir kadifemsi doku görünümüne sahip olan acanthosis nigricans, diyabet ve insülin direncinin göstergesi olabilir. Ayrıca ani yağlanma, parlamalar ve aşırı tüylenme hormon dengesizliklerine işaret edebilir; polikistik over sendromu (PCOS) gibi rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Ciltteki aşırı parlama, karaciğer problemleriyle de bağlantılı olabilir. Bazı durumlarda, herhangi bir neden olmaksızın oluşan sert kabarıklıklar ve değişiklikler, cilt kanseri belirtisi olabilir. Dr. Zahide Eriş, bu duruma dikkat çekerek; ani gelişen ve semptomlarla beraber görülen renk değişimlerinin mutlaka uzman tarafından değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.

Kötü Koku

Vücutta aşırı ve keskin koku söz konusuysa, bu durum diyabet, karaciğer veya böbrek yetmezliği, tiroid hastalıkları gibi sistemik rahatsızlıkların habercisi olabilir. Dr. Ezgi Özkur, ani ve kötüleşen koku artışlarının metabolik hastalıklar veya genetik enzim eksikliğiyle ilişkili olabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca, vücut kokusundaki artışın, hormonların etkisiyle çalışan apokrin bezleriyle bağlantılı olduğu belirtiliyor.

Tırnaklarda Renk Değişiklikleri

Tırnaklarda oluşan koyu çizgiler, cilt kanseri belirtisi olabileceğinden düzenli takip edilmelidir. Ayrıca, renklenme, kalınlaşma veya şekil bozuklukları mantar enfeksiyonları, liken veya sedef hastalığı gibi dermatolojik sorunlara işaret edebilir. Dr. Figen Akın, bu belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Renk Değişimleri

Ciltte mavi renk oluşumu dolaşım veya akciğer hastalıklarının göstergesi olabilir. Koyu renklenme (hiperpigmentasyon) ise Addison hastalığı gibi hormonal problemlerle ilişkili olabilir. Yaygın kızarıklıklar enfeksiyonlara veya bağışıklık sistemi sorunlarına işaret edebilir. Ani ve başka semptomlar eşliğinde gelişen renk değişimleri, mutlaka değerlendirilmelidir. Dr. Zahide Eriş, bölgesel morarma ve siyahlıkların nekroz veya doku ölümü anlamına gelebileceğine değiniyor. Ayrıca, keskin sınırları olan beyaz alanlar, vitiligo hastalığının belirtisi olabilir. Boyun, kasık ve koltukaltı gibi bölgelerde koyu renk değişiklikleri insülin direnci göstergesi iken, iyileşmeyen yaralar veya lezyonlar ciddi sağlık sorunlarını gösterebilir, diyorlar.

Tüylü ve İple Büyüyen Deri

Vücutta yağlanmanın artması ve kadınlarda aşırı erkeksi tüylenme, hormonal dengesizlikler ya da adrenal bezlerin aşırı çalışmasıyla ilişkili olabilir. Bu tür değişiklikler, ihmal edilmemeli ve detaylı değerlendirilmelidir. Dr. Figen Akın, bu durumların tedbir alınmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çeker.

İyileşmeyen Yaralar ve Döküntüler

Ciltte iyileşmeyen yaralar, özellikle ağrısız ve kanayan, sertleşmiş lezyonlar, cilt kanserlerinin önemli uyarıları olabilir. Birçok durumda, gözlemlenmediği veya fark edilmediği için, bu belirtiler ilerleyen safhalarda teşhis edilir. Bu yüzden toplumun cilt muayenesi konusunda bilinçlenmesi büyük önem taşımaktadır. Dr. Figen Akın, bu duruma dikkati çekiyor.

Döküntüler ve Kabarcıklar

Geçmeyen döküntüler, kabarcıklar, sürekli kaşıntı veya cildin belirgin incelmesi uzun süre devam ediyorsa, mutlaka dermatolojik değerlendirme şarttır. Ancak, bu belirtiler çevresel faktörler veya stresle ilişkili olabiliyorsa, kısa vadeli gözlem yeterli olabilir. Mevsim geçişleri ve stres, atopik dermatit ve sedef hastalığını tetikleyebilir. Dr. Zahide Eriş, tedaviye dirençli kaşıntı ve egzama durumlarında ise nedenlerin araştırılması gerektiği konusunda uyarıyor.