Bu ilaç kanınızı sivrisinekler için zehirli hale getiriyor!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Nitisinon, doğal olarak Avustralya şişe fırçası bitkisinde bulunan bir toksinden türetilmiş bir ilacdır. İlk aşamada tarım sektöründe kullanılan bu madde, daha sonra tirozinemia tip I ve alkaptonüri gibi nadir hastalıkların tedavisinde etkili bulunmuş ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından 2002 yılında onaylanmıştır.

Ancak, bu kimyasalın aynı zamanda sivrisinekleri öldürmek için geliştirilmiş ve toksik etkisiyle kan emen sivrisinekleri hedef alan bir tuzak haline getirildiği de keşfedildi. Nitisinon, sivrisineklerin kanı almak için kullandıkları proteini sindirmelerine imkan tanıyan enzimi engelleyerek, onların sindirim sistemlerini tıkıyor ve birkaç saat içerisinde ölümlerine neden oluyor.

TEMASLA DA ÖLDÜRÜYOR

Popsci’nin haberine göre, 2025 yılında Parasites & Vectors dergisinde yayımlanan yeni araştırmada, sivrisinekler nitisinonla kaplanmış yüzeylere konduklarında da benzer şekilde felç geçirerek ölüyorlar. İlginç bir şekilde, aynı sınıftaki diğer dört kimyasal bu etkiyi göstermiyor. Araştırma ekipleri, nitisinonun sivrisineklerin ayaklarından nasıl emildiğini ve bu emilim sürecinin neden bu kadar etkili olduğunu henüz tam anlamış değil.

DİRENÇLİ TÜRLERE KARŞI UMUT

Dünya Sağlık Örgütü’nin verilerine göre, sıtmanın sık görüldüğü ülkelerin %90’ında en az bir böcek ilacına dirençli sivrisinekler tespit edilmiştir. Bazı bölgelerde bu oran %30 seviyelerine ulaşmaktadır. Her yıl yaklaşık 263 milyon insan sıtmaya yakalanmakta ve 600 bin kişi hayatını kaybetmektedir.

Nitisinonun sadece kan yoluyla değil, yüzey temasıyla da etkili olması, cibinlikler, yatak örtüleri veya pencerelere uygulanabilecek yeni korunma yöntemlerinin geliştirilmesine olanak sağlayabilir. Araştırma ekibinden Lee Haines, “İlacı bu kadar çok yönlü kullanabilmek, özellikle dirençli sivrisineklerin yaygın olduğu bölgelerde halk sağlığı açısından büyük bir avantaj sağlayabilir” dedi.