Yükselen Tehdit: Genç Nesillerde Cilt Kanseri Vakaları Hızla Artıyor

Gençler Arasında Artan Cilt Kanseri Vakaları ve Nedenleri

Son yıllarda, özellikle genç yaş grubunda cilt kanseri vakalarında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Dermatoloji uzmanları, bu durumu ciddi bir uyarı olarak görüyor ve gençlerin güneş koruma alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, daha genç bireylerin bu hastalığa yakalanma riskinin artmasının başlıca nedenleri arasında, iç mekânda kullanılan bronzlaşma salonlarının yaygınlaşması ve düşük SPF korumalı ürünlerin tercih edilmesi yer alıyor.

Özellikle Z kuşağına yönelik pazarlanan parlak ve influencer tarzı markalar, UV maruziyetinin tehlikelerini göz ardı ederek düşük SPF’li ürünleri cazip hale getiriyor. Dermatoloji uzmanı Dr. Anjali Mahto, klinik çalışmalarında genç hastalarda erken güneş hasarı belirtileriyle sıkça karşılaştığını belirtiyor ve bu durumun doğru eğitim ve farkındalık ile tamamen önlenebileceğine inanıyor.

Ultraviyole Radyasyonunun Tehlikeleri ve Korunma Yöntemleri

Yıl boyunca var olan ultraviyole (UV) ışınları, zamanla ciltte kalıcı hasar ve yaşlanma belirtilerine neden olur. Hem UVA hem de UVB ışınları, cildin derin tabakalarına nüfuz ederek, erken yaşlanma, pigmentasyon ve cilt kanseri riskini artırır. Estetik uzmanı Dr. Jo Mennie, UV ışınlarının sadece ciltteki ince çizgilere veya renk düzensizliklerine değil, aynı zamanda cilt elastikiyet kaybına ve melanom riskine de katkıda bulunduğuna dikkat çekiyor.

İşte, uzmanların güneş koruma uygulamasıyla ilgili en kritik 13 soruya verdiği detaylı cevaplar:

1. Güneş kremi için ideal miktar nedir?

Gerçek anlamda koruma sağlamak için, uygulamada cömert davranmak şarttır. Yüz ve boyun bölgesi için yaklaşık yarım çay kaşığı, vücut için ise altı tam çay kaşığı (yaklaşık 36 gram) kullanılması önerilir. Uzmanlar, büyük bedenli kişilerde yeterli koruma sağlanabilmesi için kullanılması gereken miktarın artırılması gerektiğine vurgu yapıyor.

2. Güneş kremi en iyi nasıl uygulanmalı?

Her iki yöntem de uygun ve etkilidir: klasik krem veya sprey. Her ikisinin de doğru kullanımı önemlidir. Spreyler bolca uygulanmalı ve ardından eşit şekilde ovulmalıdır. Kremler ise, görsel olarak uygulanmasını kolaylaştırır ve kontrollü kullanım sağlar. Özetle, önemli olan, güneş kreminin cömertçe ve eşit biçimde uygulanmasıdır.

3. Güneş kremi ne sıklıkla yenilenmeli?

İdeal olarak, güneşe çıkmadan 30 dakika önce güneş kremi sürülmeli ve her iki saatte bir tekrar edilmelidir. Terleme veya suyla temas sonrası, daha sık yenilemek gerekir. Dr. Mennie, sıklıkla yapılan hatanın, bir kez uygulayıp tüm gün boyunca korunduğunu düşünmek olduğunu belirtiyor. Yüzme veya terleme, güneş kreminin etkinliğini azaltabilir ve yenileme gerektirir.

4. En güvenli güneş kremi nasıl anlaşılır?

SPF değeri önemli olsa da, yalnızca UVB ışınlarına karşı koruma sağlar. Geniş spektrumlu, hem UVA hem de UVB koruması sunan ürünler tercih edilmelidir. UVA ışınları, cildin daha derin katmanlarına nüfuz ederek, erken yaşlanma ve cilt kanseri riskini artırır. Bu nedenle, ürünlerin geniş spektrumlu olması büyük önem taşır.

5. Hangi SPF değeri uygun?

Dr. Mennie, herkesin en az SPF 30 geniş spektrumlu koruma kullanması gerektiğini belirtiyor. Çok açık tenli veya ciltte rosacea ve melazma gibi sorunlar yaşayanlar için SPF 50 öneriliyor. Koyu tenli bireyler bile, UV ışınlarının etkilerine karşı savunmasızdır ve yine de koruyucu ürünler kullanmalıdır.

6. Mineral mi yoksa kimyasal güneş koruyucu mu daha iyi?

Mineral güneş kremleri, çinko oksit ve titanyum dioksit içerir ve UV ışınlarını yansıtarak koruma sağlar. Hassas, akneye eğilimli veya hormonal hassasiyeti olan ciltler için ideal bir tercihtir. Kimyasal koruyucular ise, daha hafif bir his verir ve kolayca emilir; ancak bazı cilt tiplerinde tahrişe yol açabilir. Her ikisinin de avantajları ve dezavantajları bulunur. En iyi sonucu almak için, kişisel cilt tipi ve ihtiyaçlara uygun olanı denemek gerekir.

7. Güneş kremi cildi yağlandırıyor veya lekelere neden oluyor, bunun yerine şapka ve gölge yeterli olur mu?

Şapkalar ve gölgede oturmak, koruma sağlar, ancak yansıyan UV ışınlarını engellemez. Bu nedenle, güneş kremi kullanımı yine de şarttır. Dr. Mennie, hafif ve yağsız formüllerin, özellikle akneye eğilimli ve yağlı ciltler için uygun olduğunu söylüyor. Jel veya mineral bazlı ürünler tercih edilmelidir.

8. Günde bir kez güneş kremi kullanmak yeterli midir?

Yapılan araştırmalar, tek seferlik uygulamanın tüm gün boyunca yeterli koruma sunmadığını gösteriyor. Terleme, yüzme ve havluyla kurulanma gibi faktörler, güneş kreminin etkinliğini azaltabilir. Bu nedenle, düzenli ve aralıklı uygulama en doğru yaklaşımdır.

9. Güneş kremine yüksek ücret ödemek gerekir mi? Ucuz markalar da aynı etkiyi sağlar mı?

Uzmanlar, yüksek fiyatlı ürünlere gerek olmadığını belirtiyor. Önemli olan, ürünün geniş spektrumlu, SPF 30 veya üzeri ve bol miktarda uygulanmasıdır. Piyasada uygun fiyatlı ve kaliteli seçenekler bulunuyor. Fiyat, kaliteyi doğrudan etkilemeyebilir; bu nedenle, güvenilir markalara yönelmek yeterlidir.

10. Güneş kremi tekrar sürülmemesi riskleri nelerdir?

Yeniden uygulama yapılmaması, güneş koruyucu ürünün etkinliğini azaltır veya tamamen ortadan kaldırır. Özellikle yüzme, terleme veya kurulanma sonrası güneş koruyucu kaybolur ve cilt zarar görme riski artar. Düzenli tekrar, güneş yanığı, DNA hasarı ve cilt kanseri riskini azaltır.

11. Güneş kremi kullanmamak erken yaşlanmaya mı neden olur?

Kesinlikle evet. Dr. Mennie, güneş koruyucu kullanmamanın, ciltte erken yaşlanma, kolajen kaybı ve pigmentasyon sorunlarına yol açtığını söylüyor. UV ışınları, ciltteki kolajen ve elastin liflerini zayıflatır, yaşlanma belirtilerini hızlandırır. Genç yaşta dahi, güneş koruyucu kullanmayan kişilerde, kırışıklıklar ve pigmentasyonlar daha erken görülebilir. Birçok klinik vaka, genç hastalarda güneş hasarına bağlı erken yaşlanma belirtilerinin, güneş koruyucu kullanım alışkanlığıyla önlenebileceğini gösteriyor.

12. Makyaj veya nemlendiricilerdeki SPF yeterli mi?

Hayır. Mennie, bu ürünlerin, temel koruma olarak değil, takviye amaçlı kullanılmasını öneriyor. Asıl korunma için, gerçek güneş kremi kullanmak şarttır. Günlük bakım rutininizde, yüksek SPF’li ve geniş spektrumlu bir güneş koruyucu kullanmanız, cilt sağlığınız açısından en doğru yaklaşımdır.

13. Güvenli bronzlaşma mümkün mü?

Maalesef, Dr. Mahto, gerçekten ‘güvenli bronzlaşma’ diye bir kavramın olmadığını belirtiyor. Bronzlaşma, cildinizin UV ışınlarına verdiği zararlı bir tepkidir ve her durumda ciltte DNA hasarına yol açar. Hafif bir bronzluk veya parlaklık bile, ciltte hasarın başladığını gösterir. Bu hasar zamanla birikir, erken yaşlanma, pigmentasyon ve cilt kanseri riskini artırır. Kademeli bronzlaşma ya da doğal görünümlü bronzluk diye bir şey yoktur; tüm bronzlaşma aktiviteleri risk taşır. Uzmanlar, bilinçli ve dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.

Bu bilgiler, The Telegraph’ın “Güneş kremi ne sıklıkla sürülmeli? ve Cilt Kanseri Uzmanı tarafından 14 kritik soru” başlıklı makalesinden derlenmiştir.