Yaz Aylarında Çocuklarda Görülen En Yaygın Hastalıklar ve Korunma Yöntemleri

Son Dönemlerde Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları ve Uyarılar

Son zamanlarda çocuklarda yüksek ateş, ishal, kusma, cilt döküntüleri, böcek ısırıkları sonrası şişlikler veya alerjik reaksiyonlar ile kulak ağrısı gibi şikayetler yoğun şekilde görülmeye başlamıştır. Ailelerin bu belirtiler karşısında hekime başvurmak yerine “biraz dinlensin geçer” yaklaşımları, özellikle ciddi komplikasyonların önüne geçmek adına büyük risk taşımaktadır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile bu tür sağlık sorunlarının önüne geçmek mümkündür.

Mevsimsel Değişikliklerin ve Yaz Aylarının Etkisiyle Artan Hastalıklar

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte çocuklarda görülen hastalıkların sıklığında belirgin artışlar yaşanmaktadır. Bu dönemde ortaya çıkan hastalıkların çoğu, basit önlemler alınarak veya dikkat edilerek kolayca önlenebilir veya hafifletilebilir. İşte yaz aylarında en sık karşılaşılan 5 önemli çocuk hastalığı ve bunlara dair detaylar:

1. Yaz İshali

Nedenleri: Yaz aylarında ısı ve nem oranının artmasıyla mikroorganizmaların ve virüslerin gıdalarda, sularda daha hızlı çoğalması söz konusudur. Uygun olmayan saklama koşulları, yeterince yıkanmayan yiyecekler ve hijyen kurallarına dikkat edilmemesi enfekte olma riskini artırır. Ayrıca, el hijyenine özen gösterilmemesi de hastalığın yayılmasına katkı sağlar.

Belirtileri: Sık ve sulu dışkılama, ateş, karın ağrısı, inatçı kusma, sıvı ve elektrolit kaybına bağlı halsizlik ve genel güçsüzlük, dışkıda mukus ve bazen kan görülmesi hastalığın tipik belirtileridir. En sık etkenler arasında Rotavirüs, Adenovirüs ve Giardia bulunur. Yaz ishali, gıda alerjileri veya antibiyotik kullanımına bağlı ishallerle karıştırılabilir.

Tedavisi: En önemli tedavi sıvı kaybının önlenmesidir. Bebeklerde ilk 6 ayda alınan rota aşıları, rota enfeksiyonlarından korunmada oldukça etkilidir. Bakteriyel enfeksiyon yoksa antibiyotik gerekmez. Gecikmiş tedavi, ciddi su kaybı ve elektrolit dengesizliği, hastaneye yatış gerektirebilir.

2. El-Ayak-Ağız Hastalığı

Nedenleri: Enterovirüsler, özellikle Coxsackie virüsü, hastalığa sebep olur. Sıcak ve nemli ortamlar virüslerin yayılmasını kolaylaştırır. Çocukların yoğun olarak toplu alanlarda bulunması, kreş, parklar ve havuz gibi yerler, enfeksiyon riskini artırır. İstanbul gibi büyük şehirlerde son yıllarda görülme sıklığı artmıştır.

Belirtileri: Ateş, boğaz ağrısı, ağızda aftlar, el ve ayaklarda veziküler döküntüler, huzursuzluk ve iştahsızlık yaygındır. Ayrıca, ağız içi pamukçuk veya suçiçeği ile karıştırılabilir. Hastalığın seyri genellikle hafiftir.

Tedavisi: Spesifik antiviral tedavi bulunmamaktadır. Destekleyici tedavi olarak ateş düşürücüler, bol sıvı alımı ve ağız içi dezenfektanlar önerilir. Nadiren beyin zarı enfeksiyonu gibi komplikasyonlar görülebilir. Yüksek ateş ve oral alım güçlüğü olan çocuklar hastaneye yatırılabilir.

3. İdrar Yolu Enfeksiyonları

Nedenleri: Yaz aylarında havuz ve deniz sonrası hijyenik olmayan suyla temas, mayo ve kıyafetlerin uzun süre ıslak kalması, terleme ile artan bakteri yükü idrar yolu enfeksiyonlarını tetikler. Kız çocuklarda anatomik yapı nedeniyle daha sık görülür.

Belirtileri: İdrar sırasında yanma, sık idrara çıkma, mesane alt bölgesinde ağrı, ateş, halsizlik ve huzursuzluk en sık belirtilerdir. Bebeklerde ise huzursuzluk, huy değişikliği ve bazen kusma görülebilir. Viral enfeksiyonlar ve gaz sancısı ile karıştırılabilir.

Tedavisi: İdrar tetkiki ve kültürü ile tanı konur. Uygun antibiyotik kullanımı ve bol sıvı alımı tedavinin temelidir. Hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Tedavi edilmezse, enfeksiyon böbrek ve mesane hasarına yol açabilir.

4. Dış Kulak Yolu Enfeksiyonu (Yüzücü Kulağı)

Nedenleri: Yaz aylarında havuz ve denize giren çocuklarda, kulak kanalları uzun süre nemli kalır. Bu ortamda bakteri ve mantarların çoğalması kolaylaşır. Aşırı ve yanlış kulak temizliği de enfeksiyon riskini artırır.

Belirtileri: Aniden başlayan kulak ağrısı, kaşıntı, tıkanıklık hissi, kulaktan akıntı ve hafif ateş görülür. Orta kulak iltihabına göre daha yüzeysel bir sorun olup, işitme kaybı genellikle daha azdır.

Tedavisi: Doktor kontrolü şarttır. Kulak damlası ve ağrı kesici tedavisi uygulanır. Gerekirse antibiyotik kullanılır. Tedavi sırasında kulak kuru tutulmalı, kulak çubuğu kullanılmamalıdır.

5. Güneş Çarpması

Nedenleri: Yaz aylarında çocuklar, sıcak havalarda uzun süre açık alanda kalır. Çocukların vücut ısı düzenleme mekanizmaları yetişkinlere göre daha zayıftır. Şapka, güneş koruyucu krem kullanmama, yetersiz sıvı alımı, kalın kıyafetler ve güneş altında uzun zaman kalmak durumu ağırlaştırır.

Belirtileri: Yüksek ateş, baş ağrısı, mide bulantısı, halsizlik ve bilinç bulanıklığı en belirgin belirtilerdir. Bazı durumlarda nörolojik sorunlar ve bayılma da görülebilir. Bu durumlar acil müdahale gerektirir.

Tedavisi: Çocuğu serin ve gölge alan bir ortamda tutmak, vücut ısısını düşürmek ve bol sıvı vermek ilk yapılması gerekenlerdir. Ciddi vakalarda hastaneye yatış gerekebilir. Gecikmiş müdahale, beyin hasarı ve organ yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Çocuklarda Yaz Hastalıklarına Karşı Basit ve Etkili Koruyucu Önlemler

• Bol su içmesini sağlayın.
• Şapka, güneş gözlüğü ve güneş koruyucu kremler kullanmasını sağlayın.
• En yoğun güneş ışınlarının olduğu 11:00-16:00 saatleri arasında dışarı çıkmasını sınırlandırın.
• Havuz ve deniz suyu hijyenine dikkat edin; yüzdükten sonra duş aldırın ve mayo değiştirin.
• Açık satılan ve hijyenik olmayan yiyeceklerden uzak durun.
• El hijyenine özen gösterin ve öğretin.
• Çocukları böcek ve sinek ısırıklarından koruyucu losyonlar kullanın.
• Pamuklu, açık renkli ve ince kıyafetler giydirmeye özen gösterin.