Yangın Dumanının Sağlık Üzerindeki Etkileri ve Korunma Yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yangın Dumanının İçerdiği Zararlı Maddeler ve Etkileri

Son zamanlarda çıkan orman yangınları, sadece doğayı değil, aynı zamanda insanların ve hayvanların sağlığını da ciddi şekilde tehdit ediyor. Yangın sırasında ortaya çıkan duman, PM2.5 partikülleri, formaldehit, benzen gibi birçok toksik kimyasal madeni içerir. Bu maddeler, solunum yolu ve dolaşım sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratmakla kalmaz, aynı zamanda uzun vadeli sağlık sorunlarına da yol açabilir.

İnsanlarda ve Hayvanlarda Yangın Dumanına Maruz Kalmanın Sağlık Üzerindeki Etkileri

Akciğerler ve Solunum Yolları

Uzmanlar, yangın dumanının en çok akciğerleri etkilediğini vurguluyor. Dumanın solunum yoluyla vücuda girmesi, inflamasyon, bronş spazmı ve alveol hasarı gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Özellikle PM2.5 gibi ince partiküller, astım ve KOAH gibi solunum hastalıkları olan kişilerde spazmları tetikleyerek öksürük krizleri ve nefes darlığına neden olur. Sağlıklı bireylerde bile kısa süreli maruziyet inflamasyona yol açabilir ve uzun vadede kalıcı doku hasarlarına zemin hazırlayabilir. Ayrıca, yangının yanması sırasında ortaya çıkan duman, plastik, boya, metal ve sentetik maddelerin yanmasıyla oluşur ve benzen, formaldehit gibi kanserojen maddeleri içerir. Bu maddelere sürekli maruz kalmak, özellikle sigara içenlerde akciğer kanseri riskini artırabilir.

Kalp ve Damar Sağlığı

Kalp hastalıklarıyla mücadele eden bireyler için yangın dumanı ciddi riskler taşır. PM2.5 partikülleri ve karbon monoksit gibi toksik gazlar, solunum yoluyla kana karışarak damarların yapısını bozabilir ve tansiyonu yükseltebilir. Bu durum, kalp yetmezliği, koroner arter hastalıkları ve ritim bozuklukları gibi kalp ile ilgili sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlar. Göğüs ağrısı, çarpıntı ve nefes darlığı gibi yakınmalar bu süreçte sıkça görülür. Çocuklar ise, daha küçük akciğer kapasitesi ve yüksek solunum hızı nedeniyle, bu zararlı partiküllerden yetişkinlere göre daha fazla etkilenirler.

Hayvanlar ve Duman Maruziyetinin Sonuçları

Veteriner hekim Mahmut Baran Şahin: “Hayvanlarımız da yangın sırasında çıkan dumanı soluduklarında zehirlenme, solunum yolu ve akciğer hasarları gibi sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler. Yangın dumanı, yaklaşık 60 farklı kimyasal madde içerir ve en zararlı olanı siyah istir. Bu dumana maruz kalan canlılar, öksürük, öğürme, zor nefes alma, denge kaybı, kusma ve hatta koma gibi belirtiler gösterebilir. Bu durumda, hayvanların derhal dumansız bir ortama alınması ve acilen veteriner hekime başvurulması hayati önem taşır.”

Korunma ve Alınması Gereken Önlemler

• İnsanlar için: Yangın bölgesine yakın yerlerde yaşayanlar, mutlaka camlarını kapatmalı, partikül filtreli (N95) maskeler kullanmalı ve hava kalitesi iyileşene kadar dışarıda fiziksel aktiviteleri sınırlandırmalıdır. Solunum rahatsızlığı olanlar, doktorlarının önerdiği inhalerleri kullanmalı ve gerekirse ek tedavi yöntemlerine başvurmalıdır.
• Genel önlemler: Nemli bez veya havluyla ağzı-burnu kapatmak, bu durumda yeterli koruma sağlamaz. Yangın bölgelerinde görev yapan itfaiyeciler ve gönüllülerin, göz koruyucuları takması, uzun kollu giysiler giymesi ve mümkün olduğunca kısa süreli bölgede kalması önerilir. Ayrıca, sık kıyafet değişimi ve bol su tüketimi, toksik madde maruziyetini azaltabilir.

Unutmayalım ki; Sağlıklı bireyler bile, kısa süreli duman maruziyetinin bile inflamasyona yol açabileceği ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, yangın bölgelerinden uzak durmak ve gerekli önlemleri almak büyük önem taşır.