Türkiye’nin ilk arboretumu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Ağustos 1929 tarihinde verdiği tarihi talimatla hayat bulan, Türkiye’nin en önemli ve köklü arboretumu, Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıca İşletmesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bu muhteşem doğa harikası, Henri Prost’un planlamasıyla ve baş bahçıvan Pandelli Roketas’ın titiz peyzaj çalışmalarıyla şekillenmiş olup, toplamda 1 milyon 80 bin metrekarelik geniş bir alanda ziyaretçilerine kapılarını açmaya devam etmektedir. Bu alan, sadece bir arboretum olmanın ötesinde, tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan, şifa merkezi olarak bilinen termal kaynakların ve doğal zenginliklerin buluşma noktasıdır.

Yüzlerce yıllık geçmişiyle Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait çeşitli şifa ve sağlık merkezlerinin bulunduğu bölgede, 66 farklı ağaç türü ve 1500’ün üzerinde bitki örtüsü barındırmaktadır. Bu ağaçlar arasında atlas sediri, Japon akçaağacı, tüylü palmiye, porsuk ağacı ve pavlonya gibi nadir ve değerli türler yer almakta olup, her biri özenle korunmakta ve bakım altında tutulmaktadır. Ayrıca, kurulan seralar sayesinde fide yetiştiriciliği ve bitki çoğaltma işlemleri de düzenli olarak gerçekleştirilmektedir.

“BİRÇOK ÜLKEYE ÖZGÜ AĞAÇLARIN GÖRÜLEBİLECEĞİ LABORATUVAR GİBİ”

Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıcaları İşletmesi Müdürü Mehmed Burhan Topsöğüt, bu eşsiz alanın doğayla iç içe, muhafaza orman statüsünde olduğunu vurgulayarak, bölgenin tarihi ve doğal zenginliklerini şu sözlerle anlattı:

“Tarihsel kayıtlara göre, bu alan başlangıçta maki örtüsüyle kaplıydı. Atatürk’ün 1929 yılında bölgeye yaptığı ziyaret sonrası, farklı ülkelerden gelen elçiler aracılığıyla çeşitli ağaç türlerinin fide ve tohumları bölgeye getirildi. Bu girişimler, bölgenin zamanla zengin ve çeşitli bir arboretuma dönüşmesine vesile oldu. Atatürk, kendi talimatıyla bu alanda ilk arboretumun kurulmasını sağladı ve oradaki fide dikimlerini bizzat takip etti. Bugün, yaklaşık 100 yaşına ulaşmış bu fideler, sadece Türkiye’de değil, dünya genelinde birçok orman fakültesi ve botanik bilimleri alanında eğitim gören öğrencilere doğal bir laboratuvar ortamı sunmaktadır.”

Mehmet Topsöğüt, ayrıca şu bilgileri paylaştı:

“Burada bulunan ağaçlar, farklı ülkelerden gelen fide ve tohumlar sayesinde oluştu. ABD’den Çin’e, Arjantin’den Arnavutluk’a kadar pek çok ülkeye ait ağaçlar burada görülebilir. Bu yönüyle, bölge adeta bir canlı laboratuvar gibi çalışmakta ve uluslararası bir botanik sevgi ve bilgi merkezi haline gelmiştir.”

“ATATÜRK’ÜN EN SEVDİĞİ ORTANCALAR TÜRKİYE’YE TERMAL’DEN YAYILMIŞTIR”

Buradaki seralarda, nadir ve değerli türlerin çoğaltılması ve bakımı büyük bir özenle yürütülmektedir. Peyzaj mimarı Vasfiye Balcı, bu alanın kendisi için ayrı bir anlam taşıdığını ve gençlik yıllarında burayı ziyaret ederek ağaç türlerini keşfetmenin kendisine ilham verdiğini dile getirdi. Balcı, şu ifadeleri kullandı:

“Burada toplamda 66 farklı ağaç türü bulunuyor. Her biri mevsimsel olarak budanmakta, bakım ve kontrolleri düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. Atatürk’ün en sevdiği ortancalar, özellikle Türkiye’ye Termal’den yayılmıştır. Aynı zamanda, 320 yaşına yakın olan ‘batı çınarı’ ve 270 yaşındaki doğu çınarı, burada korunmakta ve ziyaretçilere doğal bir tarih şöleni sunmaktadır. Bu ağaçlar, sadece botanik değeriyle değil, aynı zamanda Türk kültürüne ve tarihine de büyük katkılar sağlamaktadır.”