Sıcak Havalarda Sağlıklı Beslenme ve Sıvı Tüketimi Önerileri

Sıcak havalarda bilinçsiz gazlı içecek tüketiminin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri

Sıcak havalarda özellikle dikkat edilmesi gereken konulardan biri de, bilinçsizce ve aşırı miktarda gazlı içeceklerin tüketiminin sağlık açısından tehlikeli olabileceğidir. Diyetisyen Mısra Beste Köleoğlu, “Gazlı içeceklerde yüksek miktarda bulunan kafein, idrar söktürücü etkisiyle vücuttan su kaybını artırır. Aynı zamanda şeker oranı yüksek olan bu içecekler, kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara neden olabilir. Özellikle diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastalığı bulunan bireyler için bu içecekler ciddi riskler taşır” açıklamasında bulundu.

Sıcak havalarda özellikle risk gruplarını etkileyen faktörler

Yaşlılar, çocuklar, hamileler ve kronik hastalık sahibi bireyler, sıcaklık değişimlerinden daha fazla etkilenir. Diyetisyen Mısra Beste Köleoğlu, bunların yanı sıra, yaz aylarında beslenme düzenine dikkat edilmesi gerektiğine değinerek, yüksek sıcaklığın terleme yoluyla su ve elektrolit (özellikle sodyum, potasyum, magnezyum) kaybını artırdığını ve sindirim sistemini olumsuz etkilediğini belirtti. Bu nedenle, yaz aylarında hafif, bol su içeriği yüksek ve kolay sindirilebilir gıdalar tercih edilmelidir.

Aşırı sıcaklarda önerilen içecekler ve mineral takviyesi

Sıcak havalarda vücuttaki sıvı ve mineral kaybını telafi etmek için bazı içecekler önerilmektedir. Diyetisyen Köleoğlu, bu içecekleri şu şekilde sıraladı:

• Maden suyu: Sodyum ve magnezyum mineralleri içerir, vücut dengesini sağlar.
• Az tuzlu ayran: Hem sıvı ihtiyacını karşılar hem de sodyum ve kalsiyum sağlar.
• Taze meyve suları: Özellikle potasyum açısından zengin olup, enerji ve mineral desteği sunar.
• Kafeinsiz bitki çayları: Serinletici ve rahatlatıcı alternatifler olarak tercih edilebilir.

Gazlı içeceklerden uzak durmanın önemi ve sağlık riskleri

Susuzluğu gidermek amacıyla sık tüketilen kola ve benzeri gazlı içeceklerin, sağlık açısından çeşitli riskler taşıdığına dikkat çeken Diyetisyen Köleoğlu, “Gazlı içeceklerdeki kafein, su kaybını artırır ve idrar söktürücü etkisiyle vücuttaki sıvı dengesini bozar. Şeker oranı yüksek bu içecekler ise kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olabilir. Özellikle diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastalığı olanlar için bu içecekler tehlike oluşturur” şeklinde uyarılarda bulundu.

Sindirim sistemini zorlayan yiyecekler ve dikkat edilmesi gerekenler

Sıcak havalarda sindirimi zorlayan bazı yemekler ve besinler olduğunu vurgulayan Diyetisyen Mısra Beste Köleoğlu, kızartmalar, ağır yağlı yemekler, kremalı soslar ve baharatlı yiyeceklerin sindirimi güçleştirdiğine dikkat çekti. Bu tür besinlerin mide bulantısı, şişkinlik, reflü ve hazımsızlık gibi sorunlara yol açabileceğini ve özellikle hassas sindirim sistemine sahip bireylerde bu etkilerin daha belirgin olabildiğini belirtti.

Mevsim sebze ve meyve tüketiminin önemi ve öneriler

Yaz aylarında sebze ve meyve tüketiminin dengeli olması gerektiğine vurgu yapan Diyetisyen Köleoğlu, yüksek su içeriğine sahip mevsim ürünlerinin vücut sıvı dengesini korumaya ve vitamin-mineral ihtiyacını karşılamaya yardımcı olduğunu belirtti. Özellikle karpuz, salatalık, domates, kabak, semizotu, şeftali ve kavun gibi ürünler önerilmektedir. Diyabet hastalarının ise porsiyonlara dikkat ederek meyve tüketimini düzenli yapması önemlidir.

Enerji ihtiyacındaki azalma ve karbonhidrat seçimleri

Sıcak havalarda enerji ihtiyacının azaldığını belirten Diyetisyen Köleoğlu, bu dönemde porsiyonların gözden geçirilmesi ve özellikle diyabet ve insülin direnci olan bireylerin tam tahıllı, lif oranı yüksek karbonhidratları tercih etmesi gerektiğini vurguladı.

Gıda zehirlenmelerinin en sık görülen nedenleri ve önlemler

Yaz aylarında en yaygın gıda zehirlenmelerinin başlıca nedeninin, uygun saklanmayan veya iyi pişirilmemiş et ve tavuk ürünleri olduğunu belirten Diyetisyen Köleoğlu, özellikle tavuk eti gibi ürünlerin, sıcak ortamda birkaç saat içinde tehlikeli bakteri üretebildiğine dikkat çekti. Bu bakterilerin (Salmonella, Campylobacter vb.) ciddi karın ağrısı, ishal, kusma ve ateşe yol açabileceğini, çocuklar ve bağışıklığı zayıf bireyler için ise hastaneye yatış gerektirebilecek ağır sonuçlar doğurabileceğini söyledi.

Gıda güvenliği ve hijyen kuralları

Bu riskleri önlemek adına, et ve tavuk ürünlerinin alışverişten sonra hemen buzdolabına konması, iyi pişirilmesi ve iç kısmının pembe kalmaması gerektiği, pişmiş gıdaların 1 saatten fazla dışarıda bekletilmemesi, çiğ ve pişmiş gıdaların ayrı muhafaza edilmesi ve dezenfekte edilmesi gerektiğine dikkat çekti.

Besin zehirlenmesini engelleyen temel önlemler

• Et, süt ve yumurta gibi ürünlerin uygun şekilde buzdolabında saklanması
• Pişmiş yemeklerin 1-2 saat içinde tüketilmesi veya uygun şekilde soğutulması
• Çiğ ve pişmiş gıdaların ayrı muhafaza edilmesi
• Açıkta satılan veya bozuk soğuk zincirli ürünlerden kaçınılması
• Bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve çocuklar için ek önlemler alınması

Sebze ve meyvelerin hijyenik hazırlanması

Yaz aylarında yapılan yaygın hatalar arasında, susuzluğu şekerli ve gazlı içeceklerle gidermeye çalışma, yiyecekleri uzun süre dışarıda bırakmak, kızartma ve fast-food tercihini artırmak, sebze ve meyveyi yeterince yıkamamak veya az tüketmek, öğün atlamak ve yetersiz beslenmek bulunmaktadır. Bu alışkanlıklar, sindirim bozukluklarını ve gıda kaynaklı hastalık risklerini artırır.

Sıcak havalarda sağlıklı beslenmek için 7 pratik öneri

• Gün boyunca düzenli ve bol su tüketin, susamayı beklemeyin.
• Her öğünde bol sebze ve meyve bulundurun.
• Diyabet hastaları porsiyon kontrolüne dikkat etmelidir. Kızartma yerine haşlama, buharda pişirme veya ızgara tercih edin.
• Gazlı ve şekerli içecekler yerine, maden suyu veya az tuzlu ayran tüketin.
• Et, tavuk ve süt ürünlerini buzdolabında uygun şekilde saklayın.
• Öğün atlamadan, dengeli ve hafif beslenmeye özen gösterin.
• Sıcakta iştah azalmasıyla sadece tek yönlü tabaklar yerine, tam tahıllı ekmek, salata veya ceviz gibi besinler ekleyerek öğünlerinizi zenginleştirin.

Sıcak havalarda susuzluğu giderecek ev yapımı içecek tarifi

Evde kolayca hazırlayabileceğiniz, hem sıvı hem de mineral dengesini sağlayacak pratik bir içecek tarifi:
Yarım su bardağı yoğurt + 1 su bardağı soğuk su + yarım çay bardağı sade maden suyu + bir tutam tuz. Bu karışımı iyice çalkalayın ve gün boyunca tüketin. Böylece hem sıvı ihtiyacınızı karşılar hem de mineral kaybını önlemeye yardımcı olursunuz.