Kremlin’de Siyasi ve Ekonomik Tasfiye Rüzgarları: Güçlü İsimler Bile Hedefte

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kremlin’de Güçlü İsimlere Yönelik Büyük Temizlik Dalgası

Ukrayna savaşı sonrası Rusya’da Kremlin’in başlattığı kapsamlı siyasi ve ekonomik tasfiye operasyonları, ülkenin en üst seviyedeki isimlerini bile tehdit eder hale geldi. Art arda gerçekleşen şüpheli ölümler, üst düzey tutuklamalar ve servetlere el konulması, Rus elitleri arasında büyük bir panik ve güvensizlik ortamı yarattı. Bu süreçte yürütülen yolsuzlukla mücadele adı altındaki köklü değişiklikler, ülke siyasi ortamını köklü biçimde sarsmaya devam ediyor.

İngiliz Telegraph gazetesine konuşan yüksek seviyeli bir kaynak, “Üst düzey yöneticilerin tutuklanmaları ve gizemli ölümleri, tüm siyasi çevrelerde derin endişelere neden oluyor. Herkes büyük bir korku içinde” ifadelerini kullandı. Ayrıca, yetkili, Ukrayna savaşının ekonomik baskıları nedeniyle Putin’in “kırmızı çizgilerinin” değiştiğini ve artık yolsuzluklara göz yummadığını belirtti. Kremlin’e yakın iş insanları, bakanlar ve üst düzey bürokratların, eskiden dokunulmaz statüde oldukları halde, günümüzde kolayca hedef gösterilebildiği vurgulandı.

Bu ortamda, 1930’ların Stalin dönemi tasfiyelerini hatırlatan bir atmosfer hakim olurken, bir Kremlin yetkilisi, “Artık kimse riskli konuşmalar yapmak istemiyor, tehlikeli meselelerden özenle kaçınıyoruz” diyerek mevcut durumu özetledi.

ESKİ KURSK VALİSİ ROMAN STAROVOİT’İN ŞİDDETLİ GİZEMİ

Beş yıldır Kursk bölge valiliği yapan Roman Starovoit, bu ay Moskova’nın bir banliyösünde ölü bulundu. Ukrayna sınırındaki tahkimat projelerinde yolsuzluk iddialarıyla bağlantılı soruşturma kapsamında gözaltına alınan Starovoit’in ölümü, “tutuklanmaktansa ölümü tercih ettiği” şeklinde çeşitli yorumlara neden oldu. Bu gelişme, Kremlin’de köklü bir değişimin sinyali olarak görüldü. Birkaç yıl önce yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya kalan yetkililerin, ülkeden zarar görmeden kaçmayı başarması, yeni politikaların devreye girmesiyle engellendi.

Putin, Starovoit’i, Kursk’tan ayrılmadan önce, sürdürdüğü ulaşım bakanlığı görevinden almıştı. Starovoit’in, Ukrayna güçlerinin Kursk bölgesine yönelik saldırılarını engellemek adına inşa ettiği tahkimatların, yaklaşık 13 milyon dolar tutarında bütçeyle yapılması planlanmıştı. Ancak, Ukrayna’nın sürpriz başarısı ve bölgenin yedi ay boyunca işgal altında kalması, soruşturmaları tetikledi ve projeye ayrılan paranın zimmet edilmesine dair iddialar ortaya çıktı. Soruşturma kapsamında, inşa eden şirket çalışanlarının, eski vali ve yardımcısına yüksek oranlarda rüşvet verdiği de iddia edildi. Starovoit’in cesedi, bir Tesla aracının yanında, tabancayla birlikte bulundu.

Rus Oligarklar ve Şüpheli Ölüm Olayları

BBC kaynaklarına göre, Rusya’nın 2022 yılında Ukrayna’ya savaş ilan etmesinden sonra, Putin’i ve hükümet politikalarını eleştiren veya destekleyen pek çok önemli isim hayatını kaybetti. Bunlar arasında, Wagner paralı askerleri grubunun lideri Yevgeni Prigojin, Haziran 2023’te Moskova yakınlarındaki uçağının düşmesiyle yaşamını yitirdi. Olay sonrası, Putin, Prigojin’i “vatan hainliği” ile suçlamış, ancak Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko’nun araya girmesiyle, tüm suçlamalar geri çekilmişti.

Öte yandan, Rusya’nın Uzak Doğu ve Kuzey Kutbu’nu geliştirme çalışmalarında önemli rol oynayan Ivan Peşorin, lüks yatından düşerek Japon Denizi’nde boğuldu. Cesedi, Cape Ignatyev yakınlarında bulunup Vladivostok’a getirildi. Ayrıca, en büyük özel petrol şirketlerinden Lukoil’in Yönetim Kurulu Başkanı Ravil Maganov, Moskova Merkez Hastanesi’nin penceresinden düşerek hayatını kaybetti. Resmi açıklamada, Maganov’un “ağır hastalık” nedeniyle yaşamını yitirdiği ifade edildi, ancak detaylar gizli tutuldu.

Eski üst düzey yöneticilerden Aleksandr Subbotin, şifacı Şaman Magua’nın evinde, alkol ve uyuşturucu etkisiyle ölü bulundu. Ayrıca, Novatek doğal gaz şirketinin Başkan Yardımcısı Sergey Protosenya, 53 yaşındaki eşini ve 16 yaşındaki kızını bıçaklayıp intihar etti. Benzer şekilde, Gazprombank’ın eski üst düzey yöneticisi Vladislav Avayev de eşi ve küçük kızını öldürdükten sonra intihar etti.

YENİ SİYASİ DÜZEN VE İKTİDARDAKİ DEĞİŞİMLER

Rusya’daki bağımsız analizleri yapan düşünce kuruluşu başkanı Tatiana Stanovaya, savaşın ve yaşananların ülkedeki siyasi yapıyı köklü biçimde dönüştürdüğünü belirtti. Ona göre, “Rusya’da son üç buçuk yılda gelişen yeni bir özellik ortaya çıktı: siyasi sorumluluğun belirsizliği ve karanlık noktalar. Yetkililer, devletin düşman eylemlerine karşı savunmasızlığını artıran her türlü faaliyeti, acımasızca ve tavizsiz biçimde cezalandırma eğiliminde.”

Washington Post’un haberine göre, geçen yıl, Rusya’nın çeşitli bölgelerinden beş eski bölge başkanı hakkında soruşturma başlatıldı. Bu da, yüksek rütbeli yetkililerin hafif cezalarla kurtulabildiği geleneksel anlayışa kıyasla, yeni ve ciddi bir gelişme olarak değerlendirildi. Uzun süredir yaygın olan yolsuzluk ve sadakat görüntüsü altında devam eden yozlaşma, savaşın ve politik ortamın etkisiyle yeni boyutlara ulaştı. Putin, yolsuzlukla mücadele kampanyalarına pek katılmamış, bu süreçleri mahkemelere ve kolluk kuvvetlerine devretmişti.

Savaştan önceki dönemde, en dikkat çekici yolsuzluk dosyaları arasında, eski savunma bakanı Anatoli Serdyukov’un 2013’te hapis cezasından kurtulması ve 2016’da eski ekonomi bakanı Aleksey Ulyukayev’in rüşvet aldığı suçlamasıyla sekiz yıl hapis cezasına mahkûm edilmesi yer alıyordu. Ulyukayev, cezasını tamamladıktan sonra 2022’de serbest bırakıldı. Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte, yolsuzluk ve askeri hatalar nedeniyle tutuklamalar hız kazandı. Eski savunma bakanı Sergey Şoygu ve yakın çevresi, özellikle yolsuzluk ve kötü askeri kararlar nedeniyle hedef haline getirildi.

Yeni atamalar ve görev değişiklikleri de bu ortamda gerçekleşiyor. Savunma Bakanı olarak Andrey Belousov atanırken, Şoygu ise sembolik olarak Rusya Güvenlik Konseyi sekreterliğine getirildi. Ayrıca, Şoygu’nun yardımcısı Timur Ivanov, yaklaşık 50 milyon dolar zimmetine para geçirmek suçundan 13 yıl hapis cezası aldı. Genelkurmay personel müdürü Yuri Kuznetsov, evinde 1,2 milyon dolar ve altınlar bulunduğu gerekçesiyle tutuklandı. Son olarak, ordu iletişim bölümünün yöneticisi Vadim Şamarin, geniş çaplı rüşvet suçlamasıyla gözaltına alındı ve yargılanmaya başladı.