Google’dan deprem itirafı… Kahramanmaraş için uyarı gitmedi

Google, Android Deprem Uyarıları sisteminin yaşanan hatalarını resmi olarak kabul etti ve bu konuda yaptığı açıklamalarla dikkat çekti. Şubat 2023’te gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında sistemin etkinliğinin beklentilerin altında kaldığını belirten şirket, özellikle uyarıların doğru ve zamanında iletilememesi nedeniyle kullanıcıların güvenini sarsmış durumda. Google, BBC’ye yaptığı açıklamada, sistemin yaklaşık 10 milyon kullanıcıya en yüksek seviye uyarı göndermesi gerektiğini ancak teknik sorunlar nedeniyle bu hedefin tam anlamıyla sağlanamadığını ifade etti.

Hatalı Değerlendirmeler ve Tahminler

Android Deprem Uyarıları sistemi, anlık büyüklük ölçeği kullanarak depremin büyüklüğünü tahmin etmeye çalışırken ciddi hatalar yaptı. 6 Şubat’taki ilk büyük deprem, gerçek büyüklüğü 7.7 olmasına rağmen, sistem tarafından sadece 4.5-4.9 arasında tahmin edildi. Bu nedenle, sistem yalnızca 469 “harekete geç” uyarısı gönderebildi ve yaklaşık 500 bin kullanıcıya “hafif sarsıntı” gibi düşük seviyeli ve kullanıcıları yeterince uyarmayan uyarılar iletilebildi. Aynı gün gerçekleşen ikinci büyük deprem sonrası ise, 8 bin 158 telefona “harekete geç” ve yaklaşık 4 milyon kullanıcıya “farkında ol” uyarıları gönderildi. Fakat, bu bildirimlerin bölgedeki kullanıcılar tarafından etkili şekilde algılanması ve zamanında hareket edilmesi, sistemdeki teknik sorunlar nedeniyle mümkün olamadı. Güvenlik açısından yaklaşık 35 saniye kazandırabilen bu bildirimler, hatalar nedeniyle yeterince fayda sağlayamadı.

Sistemi Geliştirme Çabaları

Google, yaptığı açıklamada, her deprem erken uyarı sisteminin benzer zorluklarla karşılaştığını ve algoritmaların büyük şiddetteki depremlere uygun şekilde ayarlanmasının teknik açıdan oldukça karmaşık olduğunu belirtti. Bir Google yetkilisi, “Her depremden sonra öğrendiklerimize dayanarak sistemi sürekli olarak geliştirmeye devam ediyoruz” ifadesini kullandı. Şirket, şu anda Android Deprem Uyarıları sisteminin Türkiye dahil olmak üzere toplam 98 ülkede faaliyet gösterdiğini ve toplam kullanıcı sayısının 2.5 milyar civarında olduğunu vurguladı.

Sistemin İşleyişi

Android telefonların içindeki ivmeölçer sensörler sayesinde cihazlar, en ufak hareketleri bile algılayabiliyor. Google, bu sensör verilerini kullanarak geniş çaplı bir deprem algılama ağı oluşturuyor ve olası depremler öncesinde kullanıcıları uyarabiliyor. Sistem, böylece büyük bir erken uyarı mekanizması haline geliyor ve tehlikenin büyüklüğü ve konumu hakkında önceden bilgi verebiliyor.

2023’teki Felaket ve Sonuçları

6 Şubat 2023’te gerçekleşen ve “asrın felaketi” olarak anılan Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen deprem, toplam 7.7 ve 7.6 büyüklüklerinde iki büyük sarsıntı ile 53 bin 537 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu felaket, sadece Türkiye’de değil, bölge genelinde büyük yıkıma yol açtı ve sistemin yetersizlikleri de bu trajedi sırasında net bir şekilde ortaya çıktı.