ABD Büyükelçisi Barrack’ın Zengezur Koridoru Önerisi ve Bölgedeki Gelişmeler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın Zengezur Koridoru Üzerine Yaptığı Açıklamalar ve Bölgedeki Tartışmalar

ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, bölgedeki jeopolitik dengeleri sarsan önemli açıklamalarda bulundu. Özellikle, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesine katkıda bulunmayı amaçlayan bu öneri, Zengezur koridorunun işletilmesi konusu üzerine yoğunlaştı. Barrack, geçtiğimiz hafta sonu New York’taki bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, bölgedeki ulaşım altyapısının geliştirilmesi ve yeni koridorların açılmasıyla ilgili vizyonunu paylaştı.

Yaptığı açıklamada, “ABD, Güney Kafkaslar bölgesinde barış ve istikrarın sağlanması adına Azerbaycan ve Ermenistan arasında kalıcı bir anlaşmaya ulaşılmasını destekliyor. Bu bağlamda, Zengezur koridorunun işletilmesi ve bu koridorun Ermenistan topraklarından geçen kısmının yaklaşık 32 kilometrelik bölümünün Amerikan şirketleri tarafından 100 yıllığına kiralanıp işletilmesi, bölgeye yeni ekonomik ve ulaşım imkanları kazandırabilir” ifadelerini kullandı.

Ermenistan ve Bölge Tepkileri

Ancak, Barrack’ın önerisi Ermenistan hükümetince sert tepkiyle karşılandı. Ermenistan resmi sözcüsü Nazeli Bagdasaryan, yaptığı açıklamada, “Ermenistan, egemen topraklarının hiçbir parçasını üçüncü ülkelere devretme veya kiralama gibi bir görüşme yapmamış ve yapmayacaktır. Sunik bölgesinden geçen Zengezur’un denetimi ve yönetimi başka bir ülke veya şirketlere devredilemez” şeklinde sözlerine yer verdi.

Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın Durumu ve Bölgesel Etkiler

Barrack’ın bu açıklamaları, bölgedeki siyasi atmosferi daha da gerdi. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, öneriye sert tepki göstererek, “Bu öneri, ülkemizin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne karşı yapılmış bir müdahaledir” dedi. Birçok muhalif isim ise, “Paşinyan, vatanımızı parçalamak isteyen dış güçlerin emrinde hareket ediyor” suçlamasında bulundu. Aynı zamanda, Türkiye’nin bölgedeki ulaşım ve ticaret altyapısının güçlendirilmesi yönündeki girişimleri de bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma açısından büyük önem taşıyor. Türkiye, bu ulaşım hatlarının hızla hayata geçirilmesini ve bölge ülkelerinin ortak menfaatleri doğrultusunda kullanılmasını istiyor. Böylece, Çin’den Avrupa’ya uzanan Orta Koridor’un aktif hale gelmesi planlanıyor.

Ermenistan ve Azerbaycan Arasındaki Anlaşma Süreci

İki ülke arasında imzalanması planlanan “Büyük Barış Anlaşması”nın yaklaşık %90 oranında hazır olduğu ve yakında resmi olarak imzalanmasının beklendiği biliniyor. Bu anlaşma kapsamında, temel birkaç madde üzerinde anlaşma sağlanmış durumda. Diğer maddeler arasında, iki tarafın birbirlerine karşı açacağı tazminat davalarının önlenmesi ve üçüncü ülkelere yönelik sınırların ve yolların açılması yer alıyor. Ayrıca, Zengezur bölgesinin işletime açılmasıyla ilgili olarak, Ermenistan’ın sınırdan sınıra kendi iç yasal ve yönetmeliklerini uygulama talebi bulunuyor.

Rusya’nın Bölgedeki Rolü ve Geleceği

– 2020 Kasım ayında Moskova’da imzalanan üçlü anlaşma, Zengezur’un Ermenistan topraklarındaki bölümünün Rus sınır muhafızları tarafından denetlenmesini öngörüyordu.
– Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu anlaşmayla Güney Kafkaslar bölgesinde Azerbaycan’ın zaferine ortak olmayı hedeflemişti. Ancak, 2022 yılında Ukrayna’daki savaşın başlamasıyla birlikte, bölgesel ilgiler ve Rusya’nın bölgedeki varlığı ciddi anlamda sorgulanmaya başlandı.
– Günümüzde ne Ermenistan ne de Azerbaycan, Moskova’nın bölgedeki söz sahibi olmasını istemiyor. Ayrıca, Rusya’nın Zengezur projesindeki varlığı yalnızca demiryolu altyapısıyla sınırlı kaldı. Ermenistan Demiryolları, tamamen Rus Devlet Demiryolları (RJD)’na bağlı olduğu için, bu hattın yeniden faaliyete geçirilmesi ve işletilmesi, Moskova’nın tutumuna bağlıdır. Paşinyan, bu durumu değiştirmek amacıyla, demiryollarını devletleştirerek Rusya’nın kontrolünü ortadan kaldırmayı planlıyor. Bu adımlar, bölgedeki güç dengelerini ve Rusya’nın etkisini yeniden şekillendirebilir.