Tesla İçin Kırmızı Alarm: Trump Kavgası, Yasa Tehditleri ve Satışlardaki Çöküş Geleceği Karartıyor
ABD Başkanı Donald Trump ile Tesla CEO'su Elon Musk arasında yaşanan ve kişisel hakaretlere varan kamuoyu önündeki kavga, elektrikli otomobil devinin geleceği üzerine kara bulutların toplanmasına neden oldu. Geçtiğimiz perşembe günü Tesla hisselerinin tarihindeki en büyük tek günlük düşüşü (%14) yaşamasına neden olan bu kavga, sadece iki ismin kişisel sürtüşmesi değil, aynı zamanda şirketi bekleyen çok daha derin siyasi ve finansal tehditlerin bir yansıması.
Trump'ın, Cuma günü barışma umutlarıyla toparlanan hisselere rağmen, "Musk'ın başkanlık makamına saygısızlık yaptığını ve ilişkilerinin bittiğini" açıklaması, Tesla için zorlu bir dönemin başladığının sinyalini verdi. Peki, bu kavganın fitilini ateşleyen neydi ve Tesla'yı bundan sonra neler bekliyor?
Perde Arkasındaki Tehlike: Elektrikli Araçlara Darbe Vuracak Yasa Tasarısı
Trump-Musk kavgasının temelinde, ABD'deki elektrikli araç endüstrisine büyük bir darbe vurması beklenen bir yasa tasarısı yatıyor. Temsilciler Meclisi'nden geçen ve şu an Senato'da görüşülen bu tasarı, Tesla'nın iş modelini temelden sarsabilecek maddeler içeriyor:
- Vergi Teşviklerinin Sonu: Elektrikli araç alıcılarına sağlanan 7.500 dolara varan vergi teşvikleri tamamen ortadan kaldırılıyor.
- Sübvansiyonların İptali: Batarya fabrikaları ve lityum rafinerilerine verilen devlet sübvansiyonları sona erdiriliyor.
- Şarj İstasyonu Desteği Bitiyor: Elektrikli araç şarj istasyonları için sağlanan mali destekler kesiliyor.
- Yeni Vergi: Elektrikli araç sahiplerinden yıllık 250 dolara kadar ek bir ücret alınması öngörülüyor.
Yapılan araştırmalar, tasarının bu haliyle yasalaşması durumunda, 2030'a kadar ABD'deki elektrikli araç satışlarının 7.7 milyon adet azalacağını öngörüyor. ABD pazarının %44'ünü elinde bulunduran Tesla'nın ise bu durumdan en çok etkilenecek marka olması ve 5 yıl içinde 3.4 milyonluk bir satış kaybı yaşaması bekleniyor.
Tesla'nın Gizli Gelir Kapısı da Hedefte: Karbon Kredileri
Tehditler bununla da sınırlı değil. ABD Kongresi, Tesla'nın en önemli kâr kalemlerinden biri olan "karbon kredisi" satışlarını da hedef alıyor. Mevcut düzenlemeler, çevre standartlarını karşılayamayan diğer otomobil üreticilerinin, bu açığı kapatmak için Tesla gibi tamamen elektrikli araç üreten firmalardan "karbon kredisi" satın almasına olanak tanıyor.
New York Times'ın aktardığına göre, bu krediler Tesla için hayati önemde:
- Şirket, 2025'in ilk çeyreğinde bu kredilerden 595 milyon dolar gelir elde etti.
- Bu rakam, Tesla'nın aynı dönemdeki 409 milyon dolarlık net kârından bile daha yüksek.
- 2014-2024 arasındaki 10 yılda bu kredilerden elde edilen gelir 10.7 milyar doları buldu ve bu, şirketin son on yıllık kârının üçte birini oluşturdu.
Kongre'nin bu sistemi değiştirmesi, Tesla'nın kârlılığını doğrudan ve derinden etkileyecek bir adım olacak.
Kavga Öncesi de Tablo Parlak Değildi: Satışlar Zaten Düşüyordu
Yaşanan bu siyasi kriz, aslında Tesla için işlerin zaten iyi gitmediği bir dönemde patlak verdi.
- ABD'de Kan Kaybı: Yılın ilk çeyreğinde ABD otomobil pazarı %8, elektrikli araç pazarı ise %11 büyürken, Tesla'nın kendi anavatanındaki satışları %25 oranında düştü.
- Avrupa'da Çöküş: Avrupa'da ise durum daha da vahim. Yılın ilk dört ayında Tesla'nın satışları %39 düşerken, bu düşüş Nisan ayında %50'yi buldu.
Bu kan kaybında, Elon Musk'ın Trump'a verdiği destek ve Avrupa'daki iç siyasetlere yönelik açıklamaları nedeniyle markaya karşı küresel çapta başlayan protestoların ve boykot çağrılarının büyük etkisi olduğu düşünülüyor. Ayrıca, en çok satan modeli olan Model Y'nin yenilenme sürecine girmesi de üretim ve satışları olumsuz etkiledi.
Tüm bu gelişmelerin bir sonucu olarak, Çinli rakibi BYD, Nisan ayında tamamen elektrikli otomobil satışlarında Avrupa'da ilk kez Tesla'yı geride bıraktı. Veri şirketi JATO Dynamics bu gelişmeyi "bir dönüm noktası" olarak nitelendirirken, Tesla'nın siyasi kavgalar, yasal tehditler, artan rekabet ve CEO'sunun yarattığı marka imajı sorunlarıyla birlikte tarihinin en zorlu sınavlarından birini verdiği görülüyor.