İran’da Hamaney’e Yönelik Güncel Güvenlik ve Politik Gelişmeler
İsrail'in İran'ın askeri ve nükleer hedeflerine yönelik saldırılarıyla başlayan savaş 11'inci gününde. Hafta sonu ABD'nin B-2 bombardıman uçaklarıyla Fordo, Natanz ve İsfahan'da bulunan nükleer tesisleri vurmasının ardından gözler Tahran'a döndü. İranlı yetkililer ABD'nin saldırılarının cevapsız kalmayacağını dile getirirken tüm dünya bir soruya kilitlendi: İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney nerede?
İran'ın En Güçlü Lideri Hamaney'in Güvenlik Durumu ve Sürpriz Hareketleri
ABD'nin önde gelen gazetelerinden The New York Times, İran'daki son durumu ayrıntılı bir şekilde araştırdı. Habere göre, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, yoğun güvenlik önlemleri altında, gizli bir sığınakta saklanmayı tercih ediyor. Yetkililer, Hamaney'in olası bir suikast girişimine karşı alınan sert tedbirler ve iletişim kısıtlamalarıyla ilgili detayları paylaştı. Buna göre, İran lideri, kendisine güvendiği bir yardımcısı aracılığıyla iletişim kuruyor ve elektronik iletişim araçlarını kullanmayı minimum seviyeye indirmiş durumda. Bu hamleler, onun hayatta kalma ve iktidarını koruma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Hamaney'in, olası bir suikast durumunda yerine geçebilecek adaylar belirlediği de ortaya çıktı. 86 yaşındaki liderin, yakın çevresine, acil durumlarda devreye girecek üç isim olduğunu bildirdiği ve bu isimlerin hızla seçilmesi yönünde talimat verdiği biliniyor. Bu sayede, normalde aylar süren liderlik seçim sürecinin, savaş ortamında hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanması amaçlanıyor. Uzmanlar, Hamaney'in bu önlemlerinin, 36 yıllık iktidar sürecinde karşılaştığı en ciddi tehditlerle yüz yüze olduğunu gösterdiğine dikkat çekiyor.
Uluslararası ve Bölgesel Gelişmeler
ABD Başkanı Donald Trump, 17 Haziran'da kişisel sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, Hamaney'in saklandığı yerin tam konumunu bildiklerini ve onu ortadan kaldırmanın kolay olduğunu belirtti. Ancak, şu anda bunun yapılmasının gereksiz olduğunu düşündüklerini ifade etti. Bir gün sonra ise İsrail'in Tahran'a düzenlediği saldırı iddiaları gündeme geldi. İsrail gazetesi Israel Hayom, Hamaney'in yeraltı karargâhı olarak bilinen Lavizan bölgesine hava saldırısı düzenlendiğini öne sürdü. İran resmi makamları ise bu iddiayı henüz doğrulamadı. Diğer yandan, İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İsrail Hava Kuvvetleri'nin İran'ın iç güvenliğinin merkezi olan ve dini liderin bulunduğu binayı yok ettiğini açıkladı. Katz, "İran rejiminin sembollerine yönelik saldırılarımız devam edecek" diyerek, İran'ın tüm üst düzey makamlarına ulaşma taahhüdünü yineledi.
Hamaney ve Güvenlik Tedbirleri
Yetkililere göre, Hamaney'in, İsrail veya ABD tarafından suikasta uğrayabileceğinin bilincinde olması, onun güvenlik önlemlerini daha da sıkılaştırmasına neden oldu. Bu doğrultuda, İran Meclisi Üyesi ve güvenlik uzmanları, Hamaney'in yakın çevresine, acil durumlarda hızlı hareket edebilmek ve iletişimi kontrol edebilmek adına çeşitli talimatlar verdi. Ayrıca, tüm üst düzey sivil ve askeri makamlar, yer altına geçerek güvenliklerini sağlama yönünde uyarıldı. İran İstihbarat Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler, halktan da şüpheli şahıs ve araçları ihbar etmeleri, hassas bölgelere yönelik olası saldırıları belgelemeleri ve paylaşmamaları konusunda sıkı çağrılarda bulundu.
İnternet erişimi ise ciddi anlamda kısıtlandı. Güvenlik endişeleriyle, iletişim hatları neredeyse tamamen kesildi ve uluslararası telefon aramaları engellendi. Telekomünikasyon Bakanlığı, bu önlemlerin, düşman ajanlarının faaliyetlerini engellemek ve iç tehditleri ortadan kaldırmak amacıyla alındığını belirtti. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın iletişim direktörü ise, "İnternet güvenliğimizi korumak adına, erişimi sınırlandırıyoruz" ifadelerini kullandı.
İran'daki İç ve Dış Siyasi Durum
Son yıllarda yaşanan ekonomik sıkıntılar, yüksek işsizlik oranları ve yolsuzluklar halkın huzursuzluğunu artırdı. 2019'dan itibaren hız kazanan ve 2022'de zirveye ulaşan kitlesel protestolar, özellikle kadın hakları, özgürlük ve ekonomik adalet talepleriyle şekillendi. Hamaney'in sert müdahaleleri, bu hareketlere karşı ciddi bir baskı politikası izlenmesine neden oldu. Bu durum ise, rejimin meşruiyetine ve halkın güvenine ciddi darbe vurdu.
Bölgesel olarak ise, İran'ın güçlü müttefiki olan Suriye'deki Beşar Esad rejiminin 2024'te devrilmesi, İran'ın bölgesel stratejisini olumsuz etkiledi. İran'ın 'direniş ekseni' stratejisinin etkinliği sorgulanmaya başlandı. Bu kapsamda, Hizbullah (Lübnan), Hamas (Filistin), Husiler (Yemen) ve Şii milis gruplarıyla kurulan ittifaklar, yeni tehditler ve çatışmalarla karşı karşıya kaldı. İsrail ve diğer bölgesel aktörlerin bu stratejiye karşı geliştirdiği karşı hamleler, İran'ın bölgedeki nüfuzunu sınırlandırmaya başladı.
İç Güvenlik ve Askeri Operasyonlar
İran, son dönemde, ülke genelinde artan tehditlere karşı ciddi güvenlik önlemleri aldı. Hükümet, şüpheli şahıs ve araçlara karşı sürekli ihbar çağrısı yaparken, hassas altyapı ve askeri tesislere yönelik saldırıların peş peşe gelmesi nedeniyle alarma geçti. Ayrıca, enerji santralleri, nükleer tesisler ve kritik altyapılar hedef alınmaya devam ediyor.
İran'ın nükleer programı ise, Hamaney'in önemli bir dış politika aracı olarak ön plana çıktı. 1990'larda, nükleer silahların geliştirilmesini yasaklayan fetvalar verildi. 2015'te imzalanan JCPOA anlaşmasıyla, nükleer faaliyetler sınırlandırıldı, ancak ABD'nin anlaşmadan çekilmesi ve uluslararası zorluklar, İran'ın bu alandaki ilerlemesini durduramadı. İran, bu gelişmeler ışığında, nükleer teknolojiyi ve programını gizli tutmaya devam ediyor.
Güvenlik ve İstihbarat İhlalleri
İran'da, üst düzey yetkililerin suikast ve sızma korkuları öyle boyutlara ulaştı ki, İstihbarat Bakanlığı, yoğun güvenlik önlemleri aldı. Yetkililer, iletişimde cep telefonlarını ve diğer dijital araçları kullanmamalarını, yer altına geçip güvenliklerini sağlamalarını tavsiye etti. Ayrıca, halktan da, şüpheli görülen şahıs ve araçları ihbar etmeleri ve hassas bölgeleri belgelememeleri istendi. Bu önlemler, İran'ın iç güvenliğini koruma ve düşman operasyonlarını önleme amacı taşıyor.
İnternet erişimi ve iletişim hatları ise, artan tehditler nedeniyle büyük ölçüde kısıtlandı. Kamuoyu ve dış dünya ile iletişim oldukça sınırlandırıldı. Bu, İran'ın iç ve dış güvenliğini sağlama yönündeki ciddi çabalarının bir yansımasıdır.
Sonuç ve Geleceğe Dair Endişeler
İran'daki siyasi istikrar ve güvenlik ortamı, Hamaney'in aldığı önlemler ve bölgesel gelişmeler ışığında oldukça hassas bir noktada bulunuyor. Ekonomik krizler, halkın protestoları ve bölgesel çatışmalar, İran'ın iç politikasını ve dış ilişkilerini derinden etkiliyor. Bu durum, ülkenin gelecekteki yönü ve bölgedeki dengeler açısından büyük önem taşıyor.