Dünyada Doğurganlık ve Nüfus Değişimleri: Güncel Durum ve Etkenler

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Time dergisinin raporuna göre, dünya genelinde insanlar giderek daha az çocuk sahibi olma eğilimi gösteriyor. Bu durumun sadece çocuk istememe tercihiyle sınırlı olmadığını, birçok farklı faktörün bu değişimde etkili olduğunu ortaya koyuyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) yeni yayımlanan raporu, 1960’lara kıyasla doğurganlık oranlarının yaklaşık %50 azaldığını ve pek çok ülkede nüfusun kendini yenileme seviyesinin altına düştüğünü detaylı şekilde analiz ediyor. Bu gelişmeler, küresel ekonomik, sosyal ve çevresel dinamiklerin nüfus yapısına olan etkisini gözler önüne seriyor.

Doğurganlık Arzusu ile Gerçeklik Arasındaki Uçurum

UNFPA, dünya genelinde 14 ülkede, farklı kıtaları temsil eden yetişkinler arasında yaptığı geniş çaplı anketle, insanların çocuk sahibi olma arzusu ile mevcut durum arasındaki farkı ortaya koydu. Katılımcıların yaklaşık %20’si, istedikleri kadar çocuk sahibi olamama endişesi taşıyor. Bu durumun temelinde genellikle biyolojik engellerden çok, ekonomik ve sosyal koşulların yattığı görülüyor. Shalini Randeria, UNFPA’nın kıdemli danışmanı ve Avrupa’da önemli bir üniversitenin lideri olarak, “İnsanlar çocuk sahibi olma arzusu taşıyor; fakat ekonomik güvencenin sağlanması, iş ve özel yaşam dengesinin kurulması, sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması ve yasal düzenlemelerin desteklenmesi gerekiyor,” diyor. Randeria, hükümetlerin uyguladığı bazı sosyal politika ve kısıtlamaların da demografik açıdan olumsuz etkiler yarattığına dikkat çekiyor.

Ekonomik Engeller ve Maliyetler

• %39’u finansal zorluklar
• %19’u konut sorunları
• %21’i işsizlik veya güvencesizlik
• %12’si ise kalifiye çocuk bakım hizmetlerinin yetersizliği

Dünya genelinde enflasyon oranları son yıllarda 1990’lardan bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı. Özellikle konut ve çocuk bakım maliyetleri, ekonomik yükü artırarak ailelerin çocuk sahibi olma kararını olumsuz etkiliyor. ABD Hazine Bakanlığı’nın verilerine göre, 2000 yılından bu yana konut maliyetleri %65 oranında artarken, bu artış gelir artışlarının çok üzerinde seyrediyor. Birçok ülkede ise çocuk bakım giderleri, eğitim ve konut maliyetlerini bile aşmış durumda. BM İnsan Yerleşimleri Programı’nın (UN-Habitat) raporu, dünya genelinde 1,6 ila 3 milyar insanın uygun yaşam alanlarından yoksun olduğunu gösteriyor.

Sağlık ve Üreme Haklarındaki Kısıtlamalar

UNFPA’nın raporu, Avrupa’daki 49 ülkeden yalnızca 17’sinin, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinden bağımsız, tıbbi destekli üreme yöntemlerini tüm bireylere sunduğunu belirtiyor. Bu durum, milyonlarca kişinin hayal ettiği aile yapısını kurmasını engelliyor. Ayrıca, bazı hükümetlerin doğurganlık oranlarını artırmak amacıyla uyguladığı sert politikalar ve kısıtlamalar, bireylerin cinsel sağlık ve üreme haklarına erişimini zorlaştırıyor. Uzmanlar, bireylerin bilinçli ve özgürce karar verebilmesi için, bu hakların korunması ve güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapıyor.

Geleceğe Yönelik Endişeler ve Etkileri

Katılımcıların %14’ü, savaşlar, küresel pandemi ve siyasi istikrarsızlık gibi faktörlerin çocuk sahibi olma kararlarını olumsuz etkilediğini belirtiyor. %9’u ise iklim değişikliği ve çevresel bozulmalar nedeniyle daha az çocuk sahibi olmayı tercih ettiğini ifade ediyor. Dünya Bankası’nın verileri, 2021-2023 döneminde yaşanan çatışma ve savaşların, son on yılda artış gösterdiğine işaret ediyor. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ise, zorunlu göç edenlerin sayısının 122 milyonu aşarak, son 10 yılda neredeyse iki katına çıktığını raporluyor. Pandemiler de, özellikle COVID-19 sonrası yeni varyantların ortaya çıkmasıyla, sağlık açısından riskleri artırırken, gelecekte de bu tarz küresel sağlık krizlerinin yaşanma olasılığı yüksek görünüyor. Ayrıca, iklim değişikliğinin yaşam koşullarını olumsuz etkilediği ve insanların yaşam biçimlerini değiştirmeye zorladığı görülüyor. 2024 yılında yapılan bir BM Kalkınma Programı anketine göre, dünya nüfusunun %87’sini temsil eden katılımcıların %56’sı, iklim değişikliğini günlük hayatlarında sık sık düşünüyor. Bu endişelerin artması, insanların gelecek planlarını ve çocuk sahibi olma kararlarını yeniden şekillendiriyor.