ABD Liderliğindeki Suriye Politikası ve Bölgesel Gelişmeler

ABD Başkanı Donald Trump'tan Suriye Yaptırım Kararının Kaldırılması

ABD Başkanı Donald Trump, Suriye’de yeni yönetimin istikrar ve barış yolunda ilerlemesini desteklemek amacıyla, uzun süredir tartışılan ve uygulanan yaptırımların sona erdirilmesine yönelik kararnameyi resmi olarak imzaladı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, "Başkan Trump, Suriye’nin kalıcı barış ve istikrarını desteklemek adına, Suriye’ye uygulanan tüm ekonomik ve diplomatik yaptırımların kaldırılmasını öngören bir Başkanlık Kararnamesi imzaladı" ifadelerine yer verildi. Bu kararname, Suriye’ye yönelik mevcut yaptırımların tamamını kapsamasa da, Beşar Esad rejimi ve onun etrafındaki unsurlar, insan hakları ihlalcileri, uyuşturucu kaçakçıları, kimyasal silah faaliyetleriyle bağlantılı kişiler, DEAŞ ve onunla bağlantılı gruplar ile İran destekli milisler üzerindeki yaptırımların devam edeceğini vurguladı.

Trump’tan Yaptırımların Kaldırılmasına Dair Şartlar ve Talepler

ABD Başkanı Trump, yaptığı açıklamada, "Suriye’de istikrarlı, birleşmiş ve komşuları ile barış içinde bir gelecek inşa etmek isteyen taraflara destek vermek istiyoruz. Ancak, bu süreç ABD’nin çıkarlarına ve güvenliğine zarar vermemeli" dedi. Ayrıca, Suriye yönetiminden, İsrail ile normalleşme yönünde somut adımlar atması ve bölgedeki diğer ülkelerle yapıcı ilişkiler geliştirmesi beklendiği belirtildi. Suriye’nin, yabancı teröristlerle etkin mücadele etmesi, DEAŞ’ın yeniden güçlenmesini engellemek amacıyla çaba göstermesi ve kuzeydoğu bölgelerdeki DEAŞ gözaltı merkezlerinin sorumluluğunu üstlenmesi de talep edildi. Bu şartlar yerine getirilmediği takdirde, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yaptırımların yeniden devreye alınabileceği uyarısı yapıldı.

Trump ve Suriye Hakkındaki Yorumlar

Trump, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Suriye’de Ahmed Şara liderliğindeki yeni yönetim olumlu adımlar attı. Yaptırımların kaldırılması, ABD’nin güvenlik ve dış politika hedefleriyle uyumlu. Eğer şartlar yerine getirilmezse, Dışişleri Bakanlığı yeniden yaptırımlar uygulamaya sokacak" ifadelerini kullandı. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ise, Trump’ın kararını tarihi bir adım olarak nitelendirerek, memnuniyetini dile getirdi ve bu gelişmenin bölgesel barış için önemli bir kilometre taşı olduğunu vurguladı. Ayrıca, Şeybani, ABD ve diğer uluslararası aktörlerin Suriye’de sürdürülen barış sürecine katkıda bulunmasını beklediklerini belirtti.

Riyad’da Yapılan Görüşmeler ve Bölgesel Yansımalar

14 Mayıs günü Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen görüşmede, ABD Başkanı Trump, bölge liderleriyle Suriye ve bölgesel barış konularını ele aldı. Trump, "Muhammed bin Selman ve Erdoğan ile görüşmelerimizin ardından, Suriye’ye yönelik tüm yaptırımların kaldırılması konusunda karar aldık. Bu adım, Suriye halkına yeni bir başlangıç ve umut vaad ediyor" dedi. Ayrıca, Trump, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan gelen talep doğrultusunda, bölgedeki barış ve istikrarı güçlendirmek amacıyla benzer adımlar atacaklarını belirtti. Suriye lideri Ahmed Şara da, Trump’ın bu kararını memnuniyetle karşıladıklarını ve Suriye’nin yeniden inşası ve bölge barışına katkı sağlayacak adımlar atacaklarını ifade etti. Şara, ayrıca, Türkiye’nin desteğine teşekkür ederek, bölgedeki istikrarın sağlanması için ortak çalışmalar yürüteceklerini dile getirdi.

İbrahim Anlaşmaları ve Bölgesel Barış Çabaları

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, bölgedeki barış ve normalleşme sürecinin genişletilmesi amacıyla yeni hedefler koyduklarını belirtti. Saar, "Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas ile imzalanan tarihi normalleşme anlaşmalarını daha da yaygınlaştırmak istiyoruz. Özellikle Suriye ve Lübnan’ı da bu barış ve işbirliği çevresine katmayı hedefliyoruz" dedi. İsrail ile Suriye arasında olası bir barış ve normalleşme sürecinin, 2025 yılı sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor. Bu çerçevede, İsrail güçlerinin, 8 Aralık 2024’den sonra, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde, Golan Tepeleri de dahil olmak üzere, işgal ettiği tüm topraklardan tamamen çekilmesi planlanıyor. Ayrıca, Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail’in güneyinde gerçekleştirdiği bir güvenlik toplantısında, İran’a karşı yürütülen askeri operasyonların bölgesel istikrarı artırdığını vurguladı. Netanyahu, rehinelerin serbest bırakılması ve bölgesel güvenliğin sağlanması gibi öncelikli hedeflerini paylaştı.