TBMM’den Kapsamlı Yasal Düzenleme: Birçok Kanun ve 375 Sayılı KHK Değişti – İşte Öne Çıkanlar!

Son Dakika Haberleri – Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, kamu yönetiminden personel rejimine, yargıdan TRT’nin yapılanmasına kadar pek çok alanda önemli değişiklikler içeren ve bazı kanunlar ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK)‘de yenilikler öngören kanun teklifini kabul ederek yasalaştırdı. Bu kapsamlı düzenlemenin temel gerekçesi, Anayasa Mahkemesi’nin 703 sayılı KHK’nın bazı hükümlerini iptal etmesi üzerine doğan yasal boşlukların giderilmesi ve çeşitli alanlarda güncel ihtiyaçlara yönelik yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi olarak açıklandı.

Yasa, Devlet Memurları Kanunu’ndan Uyuşmazlık Mahkemesi’nin işleyişine, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) üyelerinin atanmasından TRT‘nin mali ve idari yapısına, Savunma Sanayii Başkanlığı’nın yetkilerinden kamuya uzman personel alımına kadar geniş bir yelpazede değişiklikler içeriyor.

Öne Çıkan Başlıca Değişiklikler ve Etkilenen Kurumlar:

1. Kamu Personeli Alımlarında Yaş Sınırı ve Yargıda Düzenlemeler:

• Devlet Memurları Kanunu‘nda yapılan değişiklikle, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulmuş kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları tarafından mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutularak yapılacak alımlarda 35 yaş sınırı aranacak.
• Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun‘daki düzenlemeyle, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Anayasa Mahkemesi tarafından kendi üyeleri arasından seçilecek.

2. Kamu Görevinden Ayrılanlara ve BTK Üyelerine Yeni Şartlar:

• Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun‘da yapılan değişiklikle, vergi incelemesine yetkili olanlar, görevlerinden ayrıldıktan sonra 3 yıl süreyle, görevden ayrılış tarihi itibarıyla son 3 yıl içinde nezdinde inceleme yaptıkları mükellefler veya bu mükelleflerin ya da ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından bağlantılı olduğu kurumlarda görev alamayacak veya SMMM ve YMM Kanunu kapsamında sözleşme düzenleyemeyecek.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Kuruluşuna İlişkin Kanun‘da yapılan değişiklikle, Kurul üyelerinin atama şartları yeniden düzenlendi. Üyelerin Devlet Memurları Kanunu’ndaki genel şartları taşıması ve herhangi bir siyasi partinin yönetim veya denetim organlarında görev almamış veya bu görevlerinden ayrılmış olmaları gerekecek.

3. TRT’de Kapsamlı Yeniden Yapılanma ve Yeni Yetkiler: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT), yasayla birlikte mali, idari ve personel yapısında önemli değişiklikler yaşayacak:

• Genel Müdür Maaşı: TRT Genel Müdürü’ne en yüksek devlet memurunun almakta olduğu aylık ve sözleşme ücreti (ikramiye dahil) ödenecek.
• Yönetim Kurulunun Genişleyen Yetkileri: TRT Yönetim Kurulu, özel hukuk hükümlerine tabi şirketler kurabilecek, yerli veya yabancı ortaklıklar oluşturabilecek, mevcut şirketlere iştirak edebilecek veya şirketleri tamamen satın alıp devralabilecek.
• Kamu İhale Kanunu’ndan Muafiyet: TRT’nin ve bağlı şirketlerinin her türlü alım, satım, hizmet, danışmanlık, yapım ve taşıma işlerine ilişkin ihaleleri, Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi olmayacak. Bu işlemler, saydamlık, rekabet, eşit muamele gibi ilkeler esas alınarak yönetmelikle düzenlenecek. Kurumun kendi şirketlerinden yapacağı alımlar da bu muafiyet kapsamında olacak ve usulleri Yönetim Kurulu kararıyla belirlenecek.
• Personel Düzenlemeleri: TRT personeli, Genel Müdür onayı ile TRT’ye ait veya ortak olunan şirketlerde Yönetim Kurulu başkanı/üyesi olarak görevlendirilebilecek ve ücretleri ilgili şirketin yönetim kurulunca belirlenecek. Kurumda kadro karşılığı sözleşmeli personel ve Borçlar Kanunu’na tabi özel hukuk personeli çalıştırılabilecek. Personelin özlük hakları, ek göstergeler, tazminatlar ve ikramiye gibi mali hakları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek usullerle düzenlenecek. Genel Müdürlük personelinin görev suçlarına ilişkin soruşturmalar özel izne tabi olacak. Kamu taşınmazları TRT’ye bedelsiz tahsis edilebilecek.

4. Savunma Sanayii ve Kamu İhale Kurumu’nda Değişiklikler:

• Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun‘da yapılan değişiklikle, Milli Savunma Bakanı’na verilmiş bazı yetkiler (ihtiyaç fazlası mal ve hizmetlerin satışı, yurt dışı ve yurt içi alımlar vb.), Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından yürütülen projeler için SSB Başkanı’na ait olacak. Ayrıca, Başkanlık personeli için Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu uyarınca düzenlenen Kişi Güvenlik Belgesi aranmayacak.
• Kamu İhale Kanunu‘nda yapılan düzenlemeyle, Kamu İhale Kurumu (KİK) üyelerinin, geçmişte ve halen bir siyasi parti ile aday gösterilme dahil üyelik ve görev alma ilişkilerinin bulunmaması şartı getirildi.

5. 375 Sayılı KHK ile Kamu İstihdamında Yeni Esaslar: Kamu kurum ve kuruluşlarında personel istihdamına ilişkin önemli düzenlemeler getirildi:

• Devlet Memurları Kanunu kapsamında personel istihdam edilmeyen kamu kurumlarında, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla, idari hizmet sözleşmesiyle veya iş mevzuatına tabi olarak uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilecek. Bu personelin mesleğe alınmaları, sınavları, yetiştirilmeleri ve diğer hususlar kurumlarınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenecek.
• Özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici işlerde, yerli veya yabancı personel tam veya kısmi zamanlı ya da proje bazlı olarak sözleşmeyle istihdam edilebilecek.
• Teşkilat değişikliklerinden etkilenen personelin devir işlemleri ve mali hakları düzenlendi.
• Belirli kadro ve pozisyonlardan görevden alınanların (örneğin, “İş Kurumu İl Müdürü” ibaresi “Türkiye İş Kurumu’nda il müdürü” olarak değiştirildi) idari uzman kadrolarına atanmalarına ilişkin düzenlemeler yapıldı.

Yasalaşma Süreci ve Meclis Gündemi

Kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu’ndaki oylamanın ardından kabul edilerek yasalaştı. Oylama sonrası Başkanlık Divanı’nda milletvekillerinin verdiği bir pusula konusunda kısa süreli bir tartışma yaşanması üzerine TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş birleşime ara verdi. Aranın ardından kanun teklifinin kabul edildiği teyit edildi.

Kabul edilen Danışma Kurulu önerisine göre Genel Kurul’un bugün (yasanın kabul edildiği gün) tekrar toplanmayacağı öğrenildi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, birleşimi 27 Mayıs Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.

Bu kapsamlı yasal düzenlemelerin, ilgili kurumların işleyişi ve kamu personel rejimi üzerinde önemli etkileri olması bekleniyor. Değişikliklerin uygulamaya yansıması ve sonuçları önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde görülecektir.